Wydatki społeczne państw Unii Europejskiej
DOI:
https://doi.org/10.55225/pel.644Słowa kluczowe:
ranking, Unia Europejska, wydatki społeczneAbstrakt
Cel: W artykule zaprezentowano wyniki badań, których celem była identyfikacja występowania zbieżności pomiędzy potrzebami społecznymi i możliwościami państw Unii Europejskiej a realizowanymi wydatkami społecznymi. Celem szczegółowym było ustalenie rankingu państw Unii Europejskiej pod względem wysokości środków przeznaczanych przez poszczególne kraje na cele społeczne oraz miejsca Polski w tym rankingu.
Materiał i metody: Materiał badawczy pozyskano ze stron internetowych Głównego Urzędu Statystycznego oraz Eurostatu. Obliczono współczynniki korelacji liniowej pomiędzy wysokością wydatków na cele społeczne a wskaźnikiem zagrożenia ubóstwem, pomiędzy wysokością wydatków na cele społeczne a wysokością PKB per capita w PPS oraz pomiędzy wysokością PKB a udziałem wydatków społecznych w PKB i między wysokością wskaźnika zagrożenia ubóstwem a udziałem wydatków społecznych w PKB. Przeprowadzono grupowanie państw UE w oparciu o podobieństwo ich profili korelacyjnych przy zastosowaniu analizy skupień.
Wyniki i wnioski: Wydatki społeczne państw Unii Europejskiej w badanych okresie były silnie zróżnicowane. Najwyższe wydatki w przeliczeniu na mieszkańca odnotowano w Luksemburgu, a najniższe w Bułgarii. Wyraźnie w tym zakresie widoczny był poddział na państwa bogatsze – stare kraje członkowskie Unii Europejskiej – i mniej zamożne, obejmujące kraje Europy Środkowej i Wschodniej. W Polsce wydatki na cele społeczne były kwotowo jednymi z niższych. Realizowane wydatki wykazywały duży związek z prężnością gospodarki, mierzoną wysokością produktu krajowego brutto (współczynnik korelacji 0,78) i niski związek z potrzebami społecznymi, mierzonymi wskaźnikiem zagrożenia ubóstwem (współczynnik korelacji −0,27), co wskazuje na większe znaczenie możliwości poszczególnych państw do realizacji wydatków socjalnych, niż samych potrzeb społecznych.
Statystyka pobrań
Bibliografia
Aczel, A.D., Sounderpandian, J. (2009). Complete Business Statistics. McGraw Hill. Google Scholar
Bankier.pl. (2025). EUR/USD: kurs EUR/USD Forex. Dostępny w Internecie: https://www.bankier.pl/waluty/kursy-walut/forex/EURUSD [dostęp: 2025-03-30]. Google Scholar
Bednarz, M. (2014). Zabezpieczenie społeczne jako instrument realizacji bezpieczeństwa socjalnego. Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku, 33, 151–170. Google Scholar
Ciżmowska, A. (2006). Spory o europejskie państwo opiekuńcze. W: Świat idei i polityki. T. 6. (s. 141–158). Bydgoszcz: Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego. Instytut Nauk Politycznych. Google Scholar
Drab, K. (2015). Metody grupowania danych i ich wybrane modyfikacje dedykowane eksploracji danych eksperymentalnych. Katowice: Uniwersytet Śląski. Google Scholar
Eurostat. (2024a). Expenditure on social benefits by function. Dostępny w Internecie https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/spr_exp_func/default/table [dostęp: 2024-09-11]. Google Scholar
Eurostat. (2024b). Statistics explained. Dostępny w Internecie: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/ [dostęp: 2024-09-11]. Google Scholar
GUS. (2022). Rocznik Statystyki Międzynarodowej 2022. Dostępny w Internecie: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyki-miedzynarodowej-2022,10,10.html/ [dostęp: 2024-09-10]. Google Scholar
GUS. (2024). Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2024. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. Google Scholar
Guziejewska, B. (2023). Wydatki publiczne w Polsce na tle wydatków publicznych i ich zmian w krajach Unii Europejskiej – z perspektywy pandemii COVID-19. Myśl Ekonomiczna i Polityczna, 3(78), 141–161. Google Scholar
Kańduła, S. (2010). Przyczyny wzrostu wydatków lokalnych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: Finanse publiczne, 112, 254–268. Google Scholar
Kafle, S.C. (2019). Correlation and regression analysis using SPSS. OCEM Journal of Management, Technology and Social Sciences, 126–132. Google Scholar
Kijek, I. (2011). Dług publiczny a wydatki społeczne w państwach Unii Europejskiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: Finanse – nowe wyzwania teorii i praktyki. Finanse publiczne, 173, 271–282. Google Scholar
Kokoszkiewicz, A. (2015). Opieka społeczna jako zadanie państwa. Lublin: Wydawnictwo Europejskiej Fundacji Przedsiębiorczości. Google Scholar
Mikuła, A. (2011). Poziom ubóstwa w Polsce w ujęciu regionalnym. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 13(3), 198–203. Google Scholar
Milewski, R. (red.). (2012). Elementarne zagadnienia ekonomii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Google Scholar
Murtagh, F., Legendre, P. (2014). Ward’s hierarchical agglomerative clustering method: Which algorithms implement ward’s criterion? Journal of Classification, 31, 274–295. Google Scholar
Płonka, M. (2015). Ekonomia społeczna a koncepcje polityki społecznej państwa: model polski. Ekonomia Społeczna, 2, 85–100. Google Scholar
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. (2024). Dostępny w Internecie: https://www. sejm.gov.pl/ [dostęp: 2024-03-10]. Google Scholar
Stańko, A. (2010). Wielkość oraz struktura wydatków społecznych w krajach Unii Europejskiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 112, 726–739. Google Scholar
Świątkowski, A. (2005). Przyszłość państwa opiekuńczego z perspektywy europejskiej. Polityka Społeczna, 11–12, 10–15. Google Scholar
Zalewska, E. (2017). Zastosowanie analizy skupień i metody porządkowania liniowego w ocenie polskiego szkolnictwa wyższego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: Taksonomia, 469, 234–242. DOI: 10.15611/pn.2017.469.24. Google Scholar
Żukowski, M. (2017). Wydatki socjalne w Polsce na tle UE. Polityka Społeczna, 521(8), 10–17. Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Jarosław Mikołajczyk, Wojciech Sroka, Marcin Stanuch
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
