Kasper Cichocki (1545–1616) — katolicki polemista z Tarnowa

Marek Smoła

doi:10.5604/01.3001.0014.7393

Autor

Marek Smoła Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie https://orcid.org/0000-0002-0182-6256

DOI:

https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.7393

Słowa kluczowe:

Kasper Cichocki, reformacja, kontrreformacja, jezuici, Sandomierz, Tarnów

Abstrakt

Artykuł stanowi biografię pisarza religijnego, urodzonego w Tarnowie, studiującego w Krakowie, we Włoszech i Niemczech, erudyty i duchownego Kaspra Cichockiego. Doszedł on do pewnych godności kościelnych (kanonik wileński, sandomierski, proboszcz trzech parafii), ale przede wszystkim zasłynął jako autor dwóch łacińskich tekstów. Oba powstały w obronie zakonu jezuitów, bardzo wówczas atakowanych za bezkompromisowość w zwalczaniu mieszkających w Polsce protestantów. Zwłaszcza drugie dzieło, „Alloquiorum Osieciensium”, stało się głośne w kraju i Europie, a ponieważ uderzało w osobę ówczesnego króla Anglii i Szkocji Jakuba I Stuarta, spotkało się z ostrą reakcją dyplomatyczną dworu londyńskiego, połączoną z żądaniem ukarania autora i publicznego spalenia jego dzieła.

Statystyka pobrań

Statystyki pobrań nie są jeszcze dostępne

Bibliografia

Bandtkie S., Historya Drukarń Krakowskich, od zaprowadzenia druków do tego miasta aż do czasów naszych wiadomością o wynalezieniu sztuki drukarskiej poprzedzona, Kraków 1815. Google Scholar

Barycz H., Cichocki Kasper, PSB, t. 3, s. 21-22. Google Scholar

Barycz H., Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kraków 1935. Google Scholar

Barycz H., Polacy na studiach w Rzymie w epoce Odrodzenia. 1440-1600, Kraków 1938, [w:] Archiwum Komisji do Dziejów Oświaty i Szkolnictwa w Polsce, nr 4. Google Scholar

Bastrzykowski A., Monografia historyczna parafii Góry Wysokie Sandomierskie, Sandomierz 1936. Google Scholar

Bela T., Calma C., Rzegocka J., Publishing Subversive Texts in Elizabethan England and the Polish-Lithuanian Commonwealth, Leiden 2016. Google Scholar

Białousz W., Dzieje szkoły jezuickiej w latach 1602-1773, [w:] Collegium Gostomianum. Dzieje szkoły w Sandomierzu, t. 1, Sandomierz 2002. Google Scholar

Bibliografia Literatury Polskiej - Nowy Korbut, [dalej: Nowy Korbut], t. 2: Piśmiennictwo Staropolskie, Warszawa 1964. Google Scholar

Buchwald-Pelcowa P., Cenzura w dawnej Polsce. Między prasą drukarską a stosem, Warszawa 1997. Google Scholar

Czaplewski P., Polacy na studiach w Ingolstadzie, Poznań 1914. Google Scholar

Dworzaczek W., Hetman Jan Tarnowski. Z dziejów możnowładztwa małopolskiego, Warszawa 1985. Google Scholar

Dziechcińska H., Hetman Jan Tarnowski mecenas kultury [w:] Jan Tarnowski hetman wielki koronny, Tarnów 1999, s. 35-41. Google Scholar

Estreicher K., Bibliografia polska, Kraków 1896, t. 14: Literatura staropolska, t. 3. Google Scholar

Graczyk W., Marszalska J.M., Księgi rękopiśmienne i stare druki w zbiorach biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku. Z dziejów kultury polskich bibliotek kościelnych w dawnych wiekach, Kraków 2010. Google Scholar

Grzebień L., Sawicki Kasper, PSB, t. 35, s. 324-326. Google Scholar

Hanusiewicz-Lavalle M., W stronę Albionu. Studia z dziejów polsko-brytyjskich powiązań literackich w okresie nowożytnym, Lublin 2017. Google Scholar

Hernas Cz., Barok, Warszawa 1999. Google Scholar

Herzig F., Leniek J., Leśniak F., Dzieje miasta Tarnowa, Tarnów 1911. Google Scholar

Jocher A., Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce, od wprowadzenie do niej druku po rok 1830, Wilno 1857. Google Scholar

Kardaszewicz S., Dzieje dawniejsza miasta Ostroga. Materyały do historyi Wołynia, Kraków-Warszawa 1913. Google Scholar

Klerycy z ziem polskich, litewskich i pruskich święceni w Rzymie (XVI – pocz. XX w.), opracował S. Jujeczka, Wrocław 2018. Google Scholar

Knapiński W., Cichocki Kacper, [w:] Encyklopedia kościelna Nowodworskiego, t. 3, Warszawa 1874, s. 388. Google Scholar

Kowalska H., Młodziejowski Jacek (Hiacynt), PSB, t. 21, s. 432-435. Google Scholar

Kowalski W., Duszpasterstwo parafialne w Sandomierzu u schyłku XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis, Folia, 21, Studia Historica, 3, 2004, s. 431-439. Google Scholar

Kraushar A., Poselstwo Dickensona do Zygmunta III w sprawie książki uwłaczającej domowi Stuartów (1615 r.), „Przegląd Historyczny”, R. 9, 1909, nr 1, s. 54-68. Google Scholar

Krukowski J., Ruta Z., Szkolnictwo i stosunki kulturalne w Tarnowie i regionie tarnowskim w okresie przedrozbiorowym, [w:] Tarnów. Dzieje miasta i regionu, [red.] F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1981, t. 1: Czasy przedrozbiorowe, s. 503-574. Google Scholar

Łatak K., Prepozyci prepozytury kraśnickiej kanoników regularnych laterańskich od fundacji do reformy w 1628 r., Saeculum Christianum t. XXIV (2017), s. 139-161. Google Scholar

Łętowski L., Katalog biskupów, prałatów i kanoników krakowskich, Kraków 1853, t. 2. Google Scholar

Małecki J., Herburt Jan, Polski Słownik Biograficzny [dalej: PSB], [red.] K. Lepszy, t. 9, Wrocław-Warszawa-Kraków 1960-1961, s. 439-440. Google Scholar

Marszalska J.M., Biblioteka opactwa Cystersów w Szczyrzycu do końca XIX stulecia. Dziedzictwo wieków, Tarnów 2007. Google Scholar

Moskal K., Cichocki Kasper, [w:] Encyklopedia Tarnowa, [red.] A. Niedojadło, Tarnów 2010, s. 84-85. Google Scholar

Niedojadło A., Goście zamku tarnowskiego, „Rocznik Tarnowski”, 2007-2008, t. 12, s. 7-12. Google Scholar

Niedojadło A., Hrabstwo Tarnowskie XVII-XVIII wieku. Dzieje społeczno-gospodarcze, Tarnów 2011. Google Scholar

Niedojadło A., Tarnów stolicą Hrabstwa Tarnowskiego w okresie złotego wieku w Polsce, [w:] Mundus verbi in honorem Sophiae Cygal-Krupa, red. M. Pachowicz, K. Choińska, Tarnów 2012, s. 681-688. Google Scholar

Niemcewicz J.U., Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polszcze z rękopismów, tudzież dzieł w różnych językach o Polszcze wydanych, oraz listami oryginalnemi królów i znakomitych ludzi w kraju naszym, Warszawa 1839, t. 2. Google Scholar

Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000. Google Scholar

Ozorowski E., Cichocki Kasper (1545-1616), Słownik Polskich Teologów Katolickich, t. 1, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1981, s. 329. Google Scholar

Ruta Z., Szkoły tarnowskie w XV-XVIII w., Wrocław-Warszawa-Kraków 1968. Google Scholar

Siarczyński F., Obraz wieku panowania Zygmunta III, króla polskiego i szwedzkiego, czyli obraz stanu, narodu i kraju, Poznań 1843, t. 1. Google Scholar

Siarczyński F., Obraz wieku panowania Zygmunta III, króla polskiego i szwedzkiego zawierający opis osób żyjących pod jego panowaniem, znamienitych przez swe czyny pokoju i woyny […] porządkiem abecadła ułożony, Lwów 1828, t. 1. Google Scholar

Smoła M., Hetman Jan Tarnowski w literaturze renesansu, „Rocznik Tarnowski” 2001/2002, s. 5-23. Google Scholar

Spieralski Z., Jan Tarnowski 1488-1561, Warszawa1977. Google Scholar

Starnawski J., Na tropie rozwiązania zagadki autorstwa „Proteusa abo Odmieńca” z r. 1564, Pamiętnik Literacki, XLVII, 1956, z. 2. Google Scholar

Starowolski S., Monumenta Sarmatarum, via Universal carnis ingressorum, Cracoviae 1655. Google Scholar

Starowolski S., Scriptorum Polonicorum hecatontas, seu centum illustrium Poloniae scriptorum elogia et vitae, Francforti 1625. Google Scholar

Stopniak F., Dzieje kapituły zamojskiej, Lublin 1962. Google Scholar

Tazbir J., Elżbieta I Tudor w opinii staropolskiej, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t. 34, 1989, s. 49-70. Google Scholar

Torój E., Inwentarze księgozbiorów mieszczan lubelskich z lat 1591-1678, Lublin 1997. Google Scholar

Urban W., Kacper Cichocki – najwybitniejszy pisarz kontrreformacji sandomierskiej, Rocznik Świętokrzyski, t. 20, 1993, s. 131-142. Google Scholar

Urban W., Źródła do dziejów Reformacji w województwie sandomierskim, [w:] Dzieje Kielecczyzny w historiografii Polski Ludowej. Baza źródłowa, [red.] Z. Guldon, M.B. Markowski, cz. 1, Kielce 1987. Google Scholar

Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy, [red.] A. Gąsiorowski, Kórnik 1992. Google Scholar

Wierzbowski T., Jakub Uchański arcybiskup gnieźnieński (1502-1581). Monografia historyczna, Warszawa 1895. Google Scholar

Wiszniewski M., Historya literatury polskiej, t. 8, Kraków 1851. Google Scholar

Wiśniewski J., Dekanat sandomierski, Radom 1915, cz. 1. Google Scholar

Wiśniewski J., Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186 do 1926, Radom 1926. Google Scholar

Witczak T., O złudnym tropie autorstwa „Proteusa abo Odmieńca (1564), „Pamiętnik Literacki”, XLVIII, 1957, nr 2, s. 505-510. Google Scholar

Wróbel S., Hetman Jan Tarnowski [w:] Wielki Przewodnik. Tarnów. Stare Miasto, Tarnów 1994, t. 1, s. 21-24. Google Scholar

http://dawnekieleckie.pl/osiek-kosciol-parafialny/, [dostęp: 13.09.2020]. Google Scholar

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kasper Cichocki, [dostęp: 6.09.2020] Google Scholar

E. Konończuk, Figury prze-pisywania historii. Teoria narracji historycznej Jerzego Limona, http://dx.doi.org/10.18778/8088-214-0.03, [dostęp: 1.09.2020]. Google Scholar