Zróżnicowanie konstrukcji programów rozwoju obszarów wiejskich w krajach Europy Środkowej i Wschodniej

Wawrzyniec Czubak; Krzysztof Pawłowski

doi:10.5604/01.3001.0014.3154

Autor

Wawrzyniec Czubak Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu https://orcid.org/0000-0002-0826-8461
Krzysztof Piotr Pawłowski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu https://orcid.org/0000-0001-7194-4779

DOI:

https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.3154

Słowa kluczowe:

Wspólna Polityka Rolna, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013, Unia Europejska, Europa Środkowo-Wschodnia, rozwój obszarów wiejskich

Abstrakt

Cel: Wspólna polityka rolna UE, a zwłaszcza jej II filar, odgrywa niebagatelną rolę w kształtowaniu obrazu nowoczesnej, europejskiej wsi. Jej znaczenie w rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich określa chociażby skala wsparcia finansowego i miejsce jakie zajmuje w strukturze budżetu Unii Europejskiej. Z naukowego i utylitarnego punktu widzenia istotne jest ścisłe określenie efektów, jakie przynosi jego realizacja – zwłaszcza dla rozwoju obszarów wiejskich. Stąd w niniejszym artykule głównym celem było ukazanie zróżnicowania w zakresie programowania polityki wsparcia w oparciu o Programy Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007- 2013 (PROW) w państwach Europy Środkowo – Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia kierowanego na obszary wiejskie. Na tle różnic w sytuacji rozwoju obszarów wiejskich dokonano oceny konstrukcji Programów w kontekście rozdysponowania środków na poszczególne działania.
Materiały i metody: Materiałem bazowym były dokumenty Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich dla wybranych państw (tj.: Bułgarii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier). Na ich podstawie dokonane zostało porównanie wdrażanych działań oraz struktury ich finansowania. W celu zdefiniowania zmian w sektorach rolnych wybranych krajów i znaczenia PROW 2007-2013 w tych procesach, przeanalizowano dane charakteryzujące obszary wiejskie dostępne w bazach EUROSTAT oraz raportach Komisji Europejskiej.
Wyniki i wnioski: Wyniki analizy pokazują, że w analizowanych krajach można zaobserwować pewne podobieństwo w strukturze dystrybucji wsparcia. Jednocześnie specyfika realizacji programów częściowo odpowiadała poziomowi rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w poszczególnych krajach. Wyniki pozwalają wnioskować, że (relatywnie) lepsza sytuacja ekonomiczna rolnictwa daje możliwość wzmocnienia (poprzez większy udział w budżecie) realizacji problemów środowiskowych w polityce rolnej. Generalnie wzmocnienie działań na rzecz obszarów wiejskich i środowiska, poprzez skierowanie na te cele większej części wsparcia w ramach środków WPR, można rozumieć jako osiągnięcie kolejnego etapu w realizacji postulatu zrównoważonego rozwoju rolnictwa.

Statystyka pobrań

Statystyki pobrań nie są jeszcze dostępne

Bibliografia

Tomczak F. (1983), Czynniki produkcji w rolnictwie [w:] Ekonomika rolnictwa. Zarys teorii, Woś A., Tomczak F. (red.), PWRiL, Warszawa: 76-93. Google Scholar

Woś A. (1983), Wzrost gospodarczy w rolnictwie, [w:] Ekonomika rolnictwa. Zarys teorii, Woś A., Tomczak F. (red.), PWRiL, Warszawa: 24-53. Google Scholar

Wilkin J. (1986), Współczesna kwestia agrarna. Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. Google Scholar

Kowalski A., Figiel Sz., Halamska M. (2011), Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania rozwoju sektora rolno-żywnościowego. Polish Journal of Agronomy, t. 7: 29-42. Google Scholar

Czyżewski A. (2009), Potrzeba badań makroekonomicznych w gospodarce żywnościowej. Roczniki Statystyczne Nauk Rolniczych, Seria G., 96 (2): 9-21. Google Scholar

Poczta W., Jędryczka H. (1988), Ćwiczenia z ekonomiki rolnictwa. Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Poznań. Google Scholar

Sapa A. (2001), Interwencjonizm w wymianie zagranicznej w sektorze rolno-żywnościowym wczoraj i dziś [w:] Współczesne problemy agrobiznesu w Polsce. Czyżewski A. (red). Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań: 52-63. Google Scholar

Gills M., Perkins D. H., Roemer M., Snodgrass D. R. (1996), Economics of development. W. W. Norton & Company, New York – London. Google Scholar

Czubak W. (2013), Rozwój rolnictwa w Polsce z wykorzystaniem wybranych mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań. Google Scholar

Skawińska E. (1991), Interwencjonizm w gospodarce żywnościowej. UMK, Toruń. Google Scholar

Wilkin J. (1998), Interwencjonizm państwowy w rolnictwie [w:] Encyklopedia Agrobiznesu; Woś A. [red.]. Fundacja Innowacja, Warszawa: 392-396. Google Scholar

Szymański W. (1998), Interwencjonizm w rolnictwie [w:] Encyklopedia Agrobiznesu; Woś A. [red.], Fundacja Innowacja, Warszawa: 396-400. Google Scholar

Ciechomski W. (1997), Interwencjonizm państwowy w rolnictwie i obrocie rolnym. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań. Google Scholar

Kapusta F. (1998), Teoria Agrobiznesu. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław. Google Scholar

Duczkowska-Małysz K. (1998), Rolnictwo – wieś – państwo. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Google Scholar

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) rr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005; Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dn. 20.12.2013. Google Scholar

Agriculture's Contribution to Rural Development (2000), Discussion Paper of International Conference on Non-Trade Concerns in Agriculture. Ullensvang, Norway; https://www.iatp.org. Google Scholar

Ritter, K. (2004). The Role of Agriculture in Rural Development in Hungary [w:] Eastern European Countryside, Institute of Sociology Nicolaus Copernicus University, Toruń: 137-153. Google Scholar

Rural development 2014-2020 (2018), Komisja Europejska, https://ec.europa.eu/agriculture/ruraldevelopment-2014-2020. Google Scholar

Adamowicz M. (1991), Wspólna polityka rolna jako wyraz interwencjonizmu i protekcjonizmu rolnego państw EWG. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 4-5: 38. Google Scholar

Poczta W., Sadowski A., Baer-Nawrocka A. (2013), Gospodarstwa rolne w Polsce na tle gospodarstw Unii Europejskiej – wpływ WPR. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa. Google Scholar

Sadowski A., Czubak W. (2013), The priorities of rural development in EU countries in years 2007-2013. Agricultural Economics, Nr 59 (2): 58-73 Google Scholar

Czubak W. (2008), Rozdysponowanie dopłat bezpośrednich w gospodarstwach rolnych korzystających z funduszy UE w Wielkopolsce. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 4, IERiGŻ-PIB; Warszawa: 118-127. ISSN 0044-1600. Google Scholar

Stanisz A. (2007), Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. Analizy wielowymiarowe. Tom III. StatSoft, Kraków. Google Scholar

Rowiński J. (2008), Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 - Analiza zatwierdzonej wersji programu i pierwszych lat realizacji. Program Wieloletni 2005-2009 Zeszyt nr 118. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, Warszawa. Google Scholar

Sadowski A., Czubak W., Poczta W. (2014), Regional distribution of direct payments in Poland (based on Draft direct payment scheme in Poland in 2015-2020) [in:] Direct payments and budget subsidies versus finance and functioning of holdings and agricultural enterprises; Institute of Agricultural Economics and Food Economy, Multiannual Program Report 2011-2014. Nr 120.1: 46-66. Google Scholar