Początki syjonizmu w Tarnowie. Współpraca i konflikt z Teodorem Herzlem

Abstrakt

Od 1896 r. rozpoczęła się współpraca tarnowskich syjonistów z Teodorem Herzlem, choć zdania na temat książki Judenstaat były wśród nich podzielone. Na zjeździe galicyjskich syjonistów w październiku 1896 r. podjęto rezolucję o poparciu idei przedstawionych w książce. W styczniu 1897 r. odbyło się pierwsze spotkanie Abrahama Salza (lidera syjonistów w Tarnowie i całej Galicji) z T. Herzlem, podczas którego został przedstawiony stan ruchu na terenie Galicji. Odbyły się następne spotkania, podczas których przygotowywano się do zwołania światowej konferencji. Ustalono między innymi, że galicyjscy syjoniści przywiozą na kongres podpisy galicyjskich Żydów z oświadczeniami o gotowości przesiedlenia się do Palestyny w akcji zapoczątkowanej przez Herzla. W czasie I kongresu syjonistów w Bazylei A. Salz został wybrany II wiceprzewodniczącym tego kongresu. Wygłosił o referat o położeniu Żydów w Galicji. W trakcie kongresu ścierały się dwie frakcje. Zwolennicy Herzla stanowczo sprzeciwiali się drobnej i skrytej kolonizacji Palestyny, zanim nie uzyska się gwarancji politycznych. Druga opcja opowiadała się za dalszą kolonizacją, za którą optowała większość syjonistów z Galicji. Pomimo przyjętego programu bazylejskiego, zgodnego z poglądami Herzla, syjoniści z Tarnowa pojechali zaraz po kongresie do Paryża i zakupili grunt pod kolonię nazywaną Machnajim. Na tym tle doszło do konfliktu Salza z Herzlem, który sprzeciwiał się doraźnej kolonizacji. Konflikt został załagodzony uznaniem osiedla w Palestynie za „stację próbną”. Jednak nastąpiło oziębienie stosunków, gdyż każda ze stron broniła swoich racji.