Lęki i emocje dziecka podczas pandemii: Koncepcja wsparcia i pomocy

Kinga Kusiak-Witek

doi:10.55225/hcs.394

Autor

Kinga Kusiak-Witek Przedszkole Publiczne nr 31 w Tarnowie https://orcid.org/0000-0002-1273-2896

DOI:

https://doi.org/10.55225/hcs.394

Słowa kluczowe:

pandemia SARS-CoV-2, dziecięce lęki, dzieci w wieku przedszkolnym

Abstrakt

Temat poniższego opracowania podyktowany został niespotykaną w historii sytuacją ogólnoświatowej epidemii koronawirusa SARS-CoV-2 i jej skutków, które dotyczą dzieci. Pandemia dotknęła kwestii związanych ze: zdrowiem, higieną, medycyną, edukacją w każdej przestrzeni ludzkiego życia, szczególnie tych związanych z dziećmi. Celem artykułu jest uporządkowanie zagadnień, wchodzących w zakres pojęcia lęków u dzieci w wieku przedszkolnym spowodowanych zjawiskiem pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. W pierwszej części omówiono definicję lęków w kontekście dzieci w wieku przedszkolnym, ze szczególnym uwzględnieniem zaburzeń lękowych i zachowania wobec takiego stanu. Następnie przytoczono badania dotyczące stanów psychicznych dzieci podczas pandemii, przeprowadzone w kraju i za granicą. W kolejnej części zaprezentowano analizy wyników i próby badawcze dotyczące oceny lęków u dzieci dokonanej przez nauczycieli, rodziców oraz same dzieci. Na zakończenie wskazano dobre praktyki w zakresie edukacji zdrowotnej dzieci w wieku przedszkolnym dotyczące przeciwdziałania patologicznym lękom oraz innym zagrożeniom.

Statystyka pobrań

Statystyki pobrań nie są jeszcze dostępne

Bibliografia

Aishworiya R., Kang Y.O., Including children with developmental dsabilities in the equation during this COVID-19 pandemic, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2020, nr 51, s. 2155–2158. DOI: https://doi.org/10.1007/s10803-020-04670-6 Google Scholar

Bates Ames L., Ilg F., Baker S.M., Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat, Gdańsk 2007. Google Scholar

Bauman Z., Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2000. Google Scholar

Bilbao A., Mózg dziecka. Przewodnik dla rodziców, Ożarów Mazowiecki 2017. Google Scholar

Bomba J., Antropologia Antoniego Kępińskiego, „Psychoterapia” 2007, nr 2, s. 71–77. Google Scholar

Bremer J., Pojęcie „bólu” zdobyłeś wraz z językiem, „Przegląd Filozoficzny — Nowa Seria” 2013, t. 22, nr 2, s. 401–416. Google Scholar

Brooks S.K., Webster R.K., Smith L.E., The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence, „Lancet” 2020, nr 395, s. 912–920. DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30460-8 Google Scholar

Całek G., Wyzwania edukacji zdalnej przed jakimi stoją dzieci — perspektywa rodziców, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2021, nr 20(2), s. 116–144. Google Scholar

Ceklarz J., Warstwowość lęku według Antoniego Kępińskiego, Anatomia strachu, red. B. Bodzioch-Bryła, L. Dorak-Wojakowska, Kraków 2017. Google Scholar

Cieszyńska-Rożek J., Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii, neurobiologii i językoznawstwa, Kraków 2013. Google Scholar

Cieszyńska-Rożek J., Wpływ wysokich technologii na rozwój poznawczy dzieci w wieku niemowlęcym po niemowlęcym, Kraków, https://centrummetodykrakowskiej.pl/, [dostęp: 10 kwietnia 2022 r.]. Google Scholar

Cohen J., Rodzicielstwo przez zabawę. Nowe podejście do wychowania, tłum. A. Rogozińska, Warszawa 2012. Google Scholar

Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele, red. J. Pyżalski, Warszawa 2020. Google Scholar

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993. Google Scholar

Encyklopedia psychologii, red. W. Szewczuk, Warszawa 1998. Google Scholar

Filliozat I., W sercu emocji dziecka. Jak rozumieć i wspierać swoje dziecko, tłum. R. Zajączkowski, Kraków 2009. Google Scholar

Freud Z., Wstęp do psychoanalizy, tłum. S. Kempnerówna, W. Zaniewicki, Warszawa 2001. Google Scholar

Heidegger H., Bycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa 1994. Google Scholar

Horney K., Nasze wewnętrzne konflikty, tłum. A. Gomola, https://zpe.gov.pl/a/przeczytaj/DQAVy0fyd [dostęp: 3 kwietnia 2021 r.]. Google Scholar

Horney K., Neurotyczna osobowość naszych czasów, tłum. H. Grzegołowska-Klarkowska, Jędrocha M., Bębenek M., Pandemia a zaburzenia lękowe u dzieci i młodzieży, Jaworzno 2020. Google Scholar

Izard C.E., The Face of Emotion, New York 1971. Google Scholar

Jaskulska S., B. Jankowiak B., A. Rybińska A., Obraz kształcenia na odległość w Polsce w czasie pandemii COVID-19 w opiniach nauczycielek i nauczycieli wychowania przedszkolnego. Raport, https://sites.google.com/view/przedszkola-pandemia-raport, [dostęp: 25 października 2020 r.]. Google Scholar

Jędrocha M., Bębenek M., Pandemia a zaburzenia lękowe u dzieci i młodzieży, Jaworzno 2020. Google Scholar

Kępiński A., Lęk, Warszawa 1987. Google Scholar

Kupisiewicz Cz., Słownik pedagogiki specjalnej, Warszawa 2013. Google Scholar

LeDoux J.E., Mózg emocjonalny. Tajemnicze podstawy życia emocjonalnego, tłum. A. Jankowski, Poznań 2000. Google Scholar

Liu Q. H., Chen R., Yuan X.F., Li Y.Q., Huang H.H., Zheng Y., Wang G., Prevalence of anxiety and associated factors for Chinese adolescents during the COVID-19 outbreak, „Psychiatry and Clinical Neurosciences” 2020, nr 74(10), s. 555–557. DOI: https://doi.org/10.1111/pcn.13102 Google Scholar

Loades M.E., Chatburn E., Higson-Sweeney N., Reynolds S., Shafran R., Brigden A., Linney C., McManus M.N., Borwick C., Crawley E., Rapid systematic review: The impact of social isolation and loneliness on the mental health of children and adolescents in the context of COVID-19, „Journal of American Academy of Child Adolescent Psychiatry” 2020, nr 59(11), s. 1218–1239. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jaac.2020.05.009 Google Scholar

Makaruk K., Włodarczyk J. , Szredzińska R., Negatywne doświadczenia młodzieży w trakcie pandemii. Raport z badań ilościowych, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Warszawa 2020, https://fdds.pl/baza_wiedzy/negatywne-doswiadczenia-mlodziezy-w-trakcie-pandemii-2020-2, [dostęp: 20 listopada 2021 r.]. Google Scholar

McElroy E., Patalay P., Moltrecht B., Shevlin M., Shum A., Creswell C., Waite P., Demographic and health factors associated with pandemic anxiety in the context of COVID-19, „British Journal of Health Psychology” 2020, nr 25(4), s. 934–944. DOI: https://doi.org/10.1111/bjhp.12470 Google Scholar

Obuchowska I., Dynamika nerwic. Psychologiczne aspekty zaburzeń nerwicowych u dzieci Google Scholar

i młodzieży, Warszawa 1981. Google Scholar

Orben A., L. Tomova L., S.J. Blakemore S.-J., The effects of social deprivation on adolescent development and mental health, „The Lancet. Child and Adolescent Health” 2020, nr 4(8), s. 634–640. DOI: https://doi.org/10.1016/S2352-4642(20)30186-3 Google Scholar

Pospiszyl K., Psychopatia, Warszawa 1985. Google Scholar

Pyżalski J., Zdrowie psychiczne i dobrostan młodych ludzi w czasie pandemii COVID-19 — przegląd najistotniejszych problemów, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2021, nr 20(2), s. 92–115. Google Scholar

Ranschburg J., Lęk, gniew, agresja, Warszawa 1983. Google Scholar

Sillamy N., Słownik psychologii, Katowice 1994. Google Scholar

Słownik psychologii, red. J. Siuta, Kraków 2005. Google Scholar

Soroka A., Sytuacje lękowe w życiu dzieci sześcioletnich, „Nauczyciel i Szkoła” 2000, nr 1(8), s. 88–94. Google Scholar

Stawnicka E., Filozofia człowieka Antoniego Kępińskiego, Zielona Góra 1999. Google Scholar

UNICEF, Pandemia COVID-19 zagraża przyszłości całego pokolenia, https://unicef.pl/co-robimy/aktualnosci/dla-mediow/pandemia-covid19-zagraza-przyszlosci-calego-pokolenia, [dostęp: 6 lutego 2021 r.]. Google Scholar

United Nations Policy Brief. COVID-19 and the Need for Action on Mental Health, https://unsdg.un.org/sites/default/files/2020-05/UN-Policy-Brief-COVID-19-and-mental-health.pdf, [dostęp: 2 stycznia 2022 r.]. Google Scholar

Urchs M., O procesorach i procesach myślowych, tłum. A. Pacholik-Żuromska, Toruń 2009. Google Scholar

Wójtowicz M., Doświadczenie lęku egzystencjalnego jako sytuacja wyboru, Katowice 2005. Google Scholar

Wu M., Xu W., Yao Y. i in., Mental health status of students’ parents during COVID-19 pandemic and its influence factors, „General Psychiatry” 2020 nr 33(4), e100250, https:// doi.org/10.1136/gpsych-2020-100250, [dostęp: 20 marca 2021 r.]. DOI: https://doi.org/10.1136/gpsych-2020-100250 Google Scholar

Zimbardo P.G., Gerrig R.J., Psychologia życia, Warszawa 2018. Google Scholar

Żygulski K., Wspólnota śmiechu, Warszawa 1985. Google Scholar