Filter bubbles jako narzędzie dezinformacji i manipulacji

Wojciech Czerski

doi:10.55225/hcs.393

Autor

Wojciech Marcin Czerski Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Wydział Pedagogiki i Psychologii, Katedra Pedagogiki Resocjalizacyjnej https://orcid.org/0000-0002-3951-5752

DOI:

https://doi.org/10.55225/hcs.393

Słowa kluczowe:

bańka filtrująca, bańka informacyjna, dezinformacja, manipulacja informacją, media społecznościowe

Abstrakt

Otaczająca nas cyfrowa rzeczywistość wydaje się bardzo atrakcyjna, nie tylko dla młodych ludzi, ale i instytucji chcących zmanipulować użytkownikami sieci. Manipulacja ta przybiera różne formy, stąd też chcąc się przed nią uchronić, należy wiedzieć w jaki sposób jest ona realizowana. W niniejszym artykule autor skupił się na zagadnieniu zwanym filter bubble, czyli bańki filtrującej. Pierwsza część artykułu poświęcona została wyjaśnieniu tego zagadnienia, zarówno pod kątem definicyjnym, jak również jego cechami charakterystycznymi. Druga część poświęcona została przedstawieniu roli jaką odgrywać mogą bańki filtrujące w szerzeniu dezinformacji i manipulacji w sieci. Autor postarał się również przedstawić sposoby radzenia sobie z filter bubble. Najważniejsze w tym aspekcie wydaje się być krytyczne spojrzenie na wszelkie informacje docierające do nas zarówno poprzez social media, jak i wyszukiwane w popularnych wyszukiwarkach internetowych.

Statystyka pobrań

Statystyki pobrań nie są jeszcze dostępne

Bibliografia

Bąkowicz K., Fake news jako produkt medialny w dobie postprawdy. Studium przypadku Niebieskiego Wieloryba, praca doktorska pod kier. dr. hab. T. Kowalskiego, Uniwersytet Warszawski, Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Warszawa 2019. Google Scholar

Bozdag E., Bias in algorithmic filtering and personalization, „Ethics and Information Technology” 2013, t. 15, nr 3, s. 209–227. DOI: https://doi.org/10.1007/s10676-013-9321-6 Google Scholar

Bozdag E., van den Hoven J., Breaking the filter bubble: Democracy and design, „Ethics and Information Technology” 2015, t. 17, nr 4, s. 249–265. DOI: https://doi.org/10.1007/s10676-015-9380-y Google Scholar

Czerski W.M., Manipulacja informacją jednym z kluczowych problemów współczesnego świata mediów, „Dydaktyka Informatyki”, 2019, t. 14, s. 55–65. DOI: https://doi.org/10.15584/di.2019.14.5 Google Scholar

Czerski W.M., Przeciążenie informacyjne wyzwaniem dla edukacji doby cyfrowej, „Przegląd Pedagogiczny” 2020, nr 2, s. 74–84. Google Scholar

Holone H., The filter bubble and its effect on online personal health information, „Croatian Medical Journal” 2016, t. 57, nr 3, s. 298–301. DOI: https://doi.org/10.3325/cmj.2016.57.298 Google Scholar

Honan M., I Liked Everything I Saw on Facebook for Two Days. Here’s What It Did to Me, https://www.wired.com/2014/08/i-liked-everything-i-saw-on-facebook-for-two-days-heres-what-it-did-to-me/, [dostęp: 10 kwietnia 2022 r.]. Google Scholar

Malinowski B., Jak Facebook zamyka nas w bańce informacyjnej. Algorytm filtrujący newsfeed a zjawisko filter bubble, „Zarządzanie Mediami” 2016, t. 4, nr 1, s. 15–22. Google Scholar

Min Y. i in., Endogenetic structure of filter bubble in social networks, „Royal Society Open Science” 2019, t. 6, nr 11, 190868. DOI: https://doi.org/10.1098/rsos.190868 Google Scholar

Munson S.A., Lee S.Y., Resnick P., Encouraging reading of diverse political viewpoints with a browser widget, [w:] International Conference on Weblogs and Social Media (ICWSM), Boston, 2013. Google Scholar

Pariser E., Beware online „filter bubbles”, https://www.ted.com/talks/eli_pariser_beware_online_filter_bubbles/transcript, [dostęp: 5 kwietnia 2022 r.]. Google Scholar

Popiołek M., Sroka K., Bańka filtrująca i świadomość mechanizmów jej funkcjonowania wśród młodzieży – wyniki badania przeprowadzonego wśród gimnazjalistów, „Zarządzanie Mediami” 2019, t. 7, nr 3, s. 159–171. DOI: https://doi.org/10.4467/23540214ZM.19.011.11122 Google Scholar

Szpunar M., Koncepcja bańki filtrującej a hipernarcyzm nowych mediów, „Zeszyty Prasoznawcze” 2018, t. 61, nr 2 (234), s. 191–200. DOI: https://doi.org/10.4467/22996362PZ.18.013.9108 Google Scholar

Szpyt-Wiktorowska J., Strategie mediów wobec baniek informacyjnych, „Zarządzanie Mediami” 2018, t. 6, nr 1, s. 41–50. DOI: https://doi.org/10.4467/23540214ZM.18.004.9026 Google Scholar

Xing X. i in., Exposing inconsistent web search results with Bobble, [w:] Passive and Active Measurement, red. M. Faloutsos, A. Kuzmanovic, seria „Lecture Notes in Computer Science”, t. 8362, Cham 2014. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-04918-2_13 Google Scholar

Zdun-Ryżewska A. i in., Lekarz, pacjent i… dr Google, „Psychoonkologia” 2015, t. 19, nr 3, s. 104–109. DOI: https://doi.org/10.5114/pson.2015.55121 Google Scholar

Żulicki R., Żytomirski M., Próba wypracowania metodologii pomiaru baniek filtrujących w wyszukiwarce Google, „Zarządzanie Mediami” 2020, t. 8, nr 3, s. 243–257. DOI: https://doi.org/10.4467/23540214ZM.20.034.12052 Google Scholar