Tropem mitów i legend. O postaci lazzarona w romantycznej wizji arkadyjskiej
DOI:
https://doi.org/10.55225/hcs.467Słowa kluczowe:
poezja romantyczna, lazzaron, Arkadia, Neapol, Zatoka NeapolitańskaAbstrakt
W książkach i opracowaniach dotyczących podróży włoskich postać lazzarona pojawia się epizodycznie, częściej natomiast powielany zostaje stereotyp tej postaci w polskiej poezji romantycznej. Autorka artykułu na przykładzie fragmentów utworów Juliusza Słowackiego, Teofila Lenartowicza, Antoniego Edwarda Odyńca oraz późniejszych twórców: Romana Brandstaettera i Tadeusza Różewicza pokazuje sposób funkcjonowania postaci lazzarona w wyobraźni pisarzy–podróżników zwiedzających Italię. Dokonana przez nią analiza wybranych utworów poświęconych Neapolowi i Zatoce Neapolitańskiej przekonuje, że topika, motywy i wątki arkadyjskie obecne w poezji romantycznej są ciągle żywe i oryginalne, a utrwalony w polskiej literaturze topos pogodnego neapolitańczyka stanowi niezbędne dopełnienie arkadyjskiego mitu. Portret lazzarona to dla jednych pewna mistyfikacja, dla innych część neapolitańskiego folkloru, wpisującego się w genius loci tego uroczego i opiewanego przez artystów zakątka Europy.
Statystyka pobrań
Bibliografia
Basile L., Morea D., Lazzari e scugnizzi, Roma 1996. Google Scholar
Brahmer M., Włochy w literaturze francuskiej okresu romantycznego, cz. 1, Kraków 1930. Google Scholar
Croce B., Curiosità storiche, Napoli 1919. Google Scholar
Croce B., Storie e leggende napoletane, Milano 2005. Google Scholar
Goethe J.W., Podróż włoska, red. P. Hertz, tłum. H. Krzeczkowski, Warszawa 1980 (Italienische Reise, 1829). Google Scholar
Genius loci w kulturze europejskiej: Kampania i Neapol. Szkice komparatystyczne, red. T. Sławek i A. Wilkoń, przy współudziale Z. Kadłubka, Katowice 2007. Google Scholar
Gregorovius F., Wędrówki po Włoszech, tłum. T. Zabłudowski, Warszawa 1990. Google Scholar
Gurgo O., Lazzari. Una storia napoletana, Napoli 2005. Google Scholar
Karpiński W., Pamięć Włoch, Warszawa 2008. Google Scholar
Lenartowicz T., Poezje, wybór i oprac. J. Nowakowski, Warszawa 1968. Google Scholar
de Stael Holstein A.E., Korynna, czyli Włochy, tłum. Ł. Rautenstrauchowa, K. Witte, oprac. A. Jakubiszyn-Tatarkiewiczowa, Wrocław 1962. Google Scholar
Pianigiani O., Vocabolaro etimologico della lingua italiana, Genova 1993. Google Scholar
Przybylski R., „Et in Arcadia ego”. Esej o tęsknotach poetów, Warszawa 1966. Google Scholar
Słownik języka polskiego, t. 2, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Warszawa 1902. Google Scholar
Mastriani F., I lazzari, Napoli 1976. Google Scholar
Muratow P., Obrazy Włoch, przeł. P. Hertz, Warszawa 1972. Google Scholar
Nawarecki A., „Zobaczyć świat w ziarenku piasku...”. O przyjaźni, pamięci i wyobraźni. Tom jubileuszowy dla Profesora Tadeusza Sławka, red. E. Borkowska i M. Nitka, Katowice 2006. Google Scholar
Odyniec A.E., Listy z podróży, t. 2, Warszawa 1961. Google Scholar
Pianigiani O., Vocabolaro etimologico della lingua italiana, Genova 1993. Google Scholar
Ricci G., Lazzari. Appunti sparsi per la rivoluzione, Pavia 2011. Google Scholar
Różewicz T., Et in Arcadia ego, [w:] Tenże, Poezje zebrane, Wrocław—Warszawa—Kraków—Gdańsk 1976, s. 480–498. Google Scholar
Rydel L., Listy do Józefa Mehoffera, rkps w Bibliotece Ossolineum, sygn. 12792/II. Google Scholar
Stabryła S., Wstęp, [w:] Mit, człowiek, literatura, red. B. Gomulicka, Warszawa 1992, s. 1–12. Google Scholar
Stendhal (Henri Beyle), Kroniki włoskie, przeł. T. Boy-Żelenski, Warszawa 1955. Google Scholar
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1, Warszawa 1981. Google Scholar
Viaggio in Italia, trad. E. Zaniboni, 2 voll., Firenze 1924. Google Scholar
Viaggio in Italia, a cura di Arturo Farinelli, 2 voll., Roma 1933. Google Scholar
Viaggio in Italia, a cura di A. Oberdorfer, Vallecchi, Firenze 1955. Google Scholar
Wilkoń T., Nimfy oko błękitne. Obrazy Neapolu w poezji polskiej XIX i XX wieku, Katowice 2006. Google Scholar
Wilkoń T., Naples, a special city, [w:] Genius loci — mappa della ricerca, red. B. Malska, K. Wojcieszuk, Napoli—Katowice 2010. Google Scholar
Wołowski F., Podróż do Szwajcarii i Włoch rozpoczęta w 1825 roku, Paryż 1845. Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Teresa Wilkoń
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
