Przekład jako tłumaczenie, czyli… interpretacja

Andrzej Borowski

doi:10.55225/hcs.432

Authors

Andrzej Borowski University of Applied Sciences in Tarnow, Poland https://orcid.org/0000-0002-5615-9825

DOI:

https://doi.org/10.55225/hcs.432

Keywords:

translation, explanation, interpretation, paraphrase

Abstract

Two functions might be assigned to the translations of an artistic text (i.e. of poetry or prose) from one national language into another one. The first one can be described as “facilitating” for a reader who does not know the original language of the semantic components of the translated text (metaphrasis), i.e. its plot, imaging techniques, stylistic figures, constructing its lyrical situation, etc. The second function of translation, more important indeed, is to penetrate deeply into the meaning of the translated text (hermeneia), its deeper interpretation, and sometimes its creative development. Two examples illustrate these considerations. The first one comes from a paraphrase of Psalm I as interpreted by Jan Kochanowski. The second example is the analysis of the first few lines of Dante’s Divine Comedy translated into Polish.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Nova vulgata: liber psalmorum, https://www.vatican.va/archive/bible/nova_vulgata/documents/nova-vulgata_vt_psalmorum_lt.html [dostęp: 10 sierpnia 2022 r.]. Google Scholar

Biblia Wujka (1923)/Księga Psalmów 1, Wikiźródła. https://pl.wikisource.org/wiki/Biblia_Wujka_(1923)/Ksi%C4%99ga_Psalm%C3%B3w__ [dostęp: 10 sierpnia 2022 r.]. Google Scholar

Alighieri D., Boska komedia, przeł. J. Mikołajewski, Kraków 2021. Google Scholar

Alighieri D., Piekło. Boskiej komedii część pierwsza, przeł. Agnieszka Kuciak, Poznań 2002, Czyściec. Boskiej komedii część druga, przeł. Agnieszka Kuciak, Poznań 2003, Raj. Boskiej komedii część trzecia, przeł. A. Kuciak, Poznań 2004. Google Scholar

Kochanowski J., Psałterz Dawidów, oprac. J. Ziomek, Wrocław–Kraków 1960. Google Scholar

Kochanowski J., Psałterz Dawidów, wstęp i oprac. K. Meller, Kraków 1997. Google Scholar

Marlowe Ch., Tragiczna historia doktora Fausta, przeł. i posłowie J. Kydryński, Kraków 1982. Google Scholar

Milton J., Milton’s Ode on the Morning of Christ’s Nativity, L’Allegro, Il Penseroso and Lycidas with introduction, notes and indexes, A Wilson Verity, M.A. sometime scholar of Trinity College ed[ited], Cambridge 1891. Google Scholar

Milton J., The Poetical Works of John Milton. With notes of various authors. The third edition […] by the Rev. H. J. Todd, M.A. F.S.A. & R.S.L. […] in six volumes. Volume VI, London 1826. Google Scholar

Publius Ovidius Naso, Amores. I, XIII. Google Scholar

Poeci języka angielskiego, t.1, wybór i oprac. H. Krzeczkowski, J. S. Sito, J. Żuławski, Warszawa 1969. Google Scholar

Bukowski P., Friedricha Schleiermachera drogi przekładu: w kręgu problemów języka i komunikacji, Kraków 2020. Google Scholar

Kowalska D., Psałterz Dawidów Mikołaja Reja — o sztuce przekładu i interpretacji tekstu, Repozytorium UŁ, doi: 10.18778/7525-818-9, dostęp: 28 czerwca 2022 r.]. Google Scholar

Kowalska D., Sztuka słowa Mikołaja Reja. Studium stylistycznojęzykowe „Psałterza Dawidowego”, Łódź 2013. DOI: https://doi.org/10.18778/7525-818-9 Google Scholar

Skwara E., „Muza na nierównych kołach”, czyli o przekładzie dystychu elegijnego w Ars amatoria Owidiusza, „Przekładaniec” 2007, t. 1–2, nr 18–19, s. 55–70. Google Scholar

Litwornia A., „Dantego któż się odważy tłumaczyć?” Studia o recepcji Dantego w Polsce, Warszawa 2005. Google Scholar