Przekład jako tłumaczenie, czyli… interpretacja

Andrzej Borowski

doi:10.55225/hcs.432

Autor

Andrzej Borowski Akademia Nauk Stosowanych w Tarnowie https://orcid.org/0000-0002-5615-9825

DOI:

https://doi.org/10.55225/hcs.432

Słowa kluczowe:

przekład, tłumaczenie, interpretacja, parafraza

Abstrakt

Przekładom tekstu artystycznego (tj. poezji albo prozy) z jednego języka narodowego na inny język narodowy przypisuje się dwie funkcje. Pierwszą można określić jako „uprzystępnienie” czytelnikowi, który nie zna języka oryginału składników znaczeniowych tekstu tłumaczonego (metafraza) czyli jego fabuły, technik obrazowania czyli figur stylistycznych, konstruowania sytuacji lirycznej etc. Funkcja druga tłumaczenia to głębokie wniknięcie w sens tekstu przekładanego (hermeneia), jego upodmiotowiona interpretacja, czasami też jego twórcze rozwinięcie. Materiałem ilustrującym te rozważania są dwa przykłady. Pierwszy pochodzi z parafrazy Psalmu I w interpretacji Jana Kochanowskiego. Przykład drugi to analiza kilku pierwszych wersów Boskiej komedii Dantego w tłumaczeniach na język polski.

Statystyka pobrań

Statystyki pobrań nie są jeszcze dostępne

Bibliografia

Nova vulgata: liber psalmorum, https://www.vatican.va/archive/bible/nova_vulgata/documents/nova-vulgata_vt_psalmorum_lt.html [dostęp: 10 sierpnia 2022 r.]. Google Scholar

Biblia Wujka (1923)/Księga Psalmów 1, Wikiźródła. https://pl.wikisource.org/wiki/Biblia_Wujka_(1923)/Ksi%C4%99ga_Psalm%C3%B3w__ [dostęp: 10 sierpnia 2022 r.]. Google Scholar

Alighieri D., Boska komedia, przeł. J. Mikołajewski, Kraków 2021. Google Scholar

Alighieri D., Piekło. Boskiej komedii część pierwsza, przeł. Agnieszka Kuciak, Poznań 2002, Czyściec. Boskiej komedii część druga, przeł. Agnieszka Kuciak, Poznań 2003, Raj. Boskiej komedii część trzecia, przeł. A. Kuciak, Poznań 2004. Google Scholar

Kochanowski J., Psałterz Dawidów, oprac. J. Ziomek, Wrocław–Kraków 1960. Google Scholar

Kochanowski J., Psałterz Dawidów, wstęp i oprac. K. Meller, Kraków 1997. Google Scholar

Marlowe Ch., Tragiczna historia doktora Fausta, przeł. i posłowie J. Kydryński, Kraków 1982. Google Scholar

Milton J., Milton’s Ode on the Morning of Christ’s Nativity, L’Allegro, Il Penseroso and Lycidas with introduction, notes and indexes, A Wilson Verity, M.A. sometime scholar of Trinity College ed[ited], Cambridge 1891. Google Scholar

Milton J., The Poetical Works of John Milton. With notes of various authors. The third edition […] by the Rev. H. J. Todd, M.A. F.S.A. & R.S.L. […] in six volumes. Volume VI, London 1826. Google Scholar

Publius Ovidius Naso, Amores. I, XIII. Google Scholar

Poeci języka angielskiego, t.1, wybór i oprac. H. Krzeczkowski, J. S. Sito, J. Żuławski, Warszawa 1969. Google Scholar

Bukowski P., Friedricha Schleiermachera drogi przekładu: w kręgu problemów języka i komunikacji, Kraków 2020. Google Scholar

Kowalska D., Psałterz Dawidów Mikołaja Reja — o sztuce przekładu i interpretacji tekstu, Repozytorium UŁ, doi: 10.18778/7525-818-9, dostęp: 28 czerwca 2022 r.]. Google Scholar

Kowalska D., Sztuka słowa Mikołaja Reja. Studium stylistycznojęzykowe „Psałterza Dawidowego”, Łódź 2013. DOI: https://doi.org/10.18778/7525-818-9 Google Scholar

Skwara E., „Muza na nierównych kołach”, czyli o przekładzie dystychu elegijnego w Ars amatoria Owidiusza, „Przekładaniec” 2007, t. 1–2, nr 18–19, s. 55–70. Google Scholar

Litwornia A., „Dantego któż się odważy tłumaczyć?” Studia o recepcji Dantego w Polsce, Warszawa 2005. Google Scholar