Morfologia odpadów wytwarzanych w gospodarstwach domowych na przykładzie Sri Lanki i Polski — studium przypadku
DOI:
https://doi.org/10.55225/sti.454Słowa kluczowe:
plastik, odpady, szkło, metale, gospodarowanie odpadamiAbstrakt
Odpady z gospodarstw domowych to problem globalny, z którym wiele krajów nie potrafi sobie poradzić. W wielu regionach świata obserwuje się dynamiczny wzrost ilości wytwarzanych odpadów, co powoduje znaczne zanieczyszczenie środowiska i nadmierne zużycie zasobów nieodnawialnych. W przypadku odpadów z gospodarstw domowych ważnymi wskaźnikami są nie tylko ich ilość w przeliczeniu na osobę, ale także ich skład.
W artykule porównano ilość wytwarzanych odpadów i ich morfologię w gospodarstwie domowym na Sri Lance (Kolombo) i w Polsce (Tarnów). Prezentowane dane pochodzą z 2022 r., a zatem z okresu kryzysu gospodarczego wywołanego początkowo pandemią COVID-19, a następnie wojną rosyjsko-ukraińską. Obecnie Sri Lanka przeżywa jeden z największych kryzysów gospodarczych w swojej historii. Polska doświadcza natomiast wysokiej inflacji i zmniejszonego popytu na wiele dóbr konsumpcyjnych z powodu ciągłych wzrostów cen. Zdarzenia te znacząco wpływają na popyt na różnego rodzaju dobra konsumpcyjne i paradoksalnie mogą zmniejszyć ilość wytwarzanych odpadów.
Istotne jest zidentyfikowanie i wdrożenie nowych strategii recyklingu lub optymalizacji wykorzystania odpadów oraz opracowanie produktów o wartości dodanej, co z kolei pozytywnie wpłynie na świadomość dotyczącą odpadów. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na znaczący udział odpadów biodegradowalnych w ich łącznej masie, zwłaszcza w Sri Lance. Zdecydowana większość generowanych odpadów może być poddana recyklingowi, ale wymaga to sortowania. Z przeprowadzonego w ramach nieniejszego studium porównania wynika, że odpady żywnościowe stanowią na Sri Lance 71%, natomiast w polsce - 22,1%. Wskazuje to na znaczne ilości przetworzonej żywności w Polsce. Zarejestrowana ilość produkowanych przez polskie rodziny odpadów platikowych jest ponado dwukrotnie wyższa niż w analizowanym gospodarstwie na Sri Lance. Oba kraje wykazują pozytywny trend w kierunku generowania większej ilości odpadów w przyszłości, pomimo lokalnych i globalnych wyzwań gospodarczych. Dlatego istotna jest analiza ilości i morfologii odpadów oraz wdrożenie bardziej efektywnych ekonomicznie strategii gospodarowania odpadami pochodzącymi z gospodarstw domowych.
Statystyka pobrań
Bibliografia
Waste. In: Domańska W, editor. Environment. Warsaw: Statistical Poland; 2021. p. 150–166 [in Polish]. Available from: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2021,1,22.html. Google Scholar
Dissanayaka DMSH, Vasanthapriyan S. Forecast Municipal Solid Waste Generation in Sri Lanka. In: 2019 Int Conf Adv Comput ICAC. IEEE; 2019. p. 210–215. https://doi.org/10.1109/ICAC49085.2019.9103421. DOI: https://doi.org/10.1109/ICAC49085.2019.9103421 Google Scholar
Saja AMA, Zimar AMZ, Junaideen SM. Municipal solid waste management practices and challenges in the southeastern coastal cities of Sri Lanka. Sustain. 2021;13(8):4556. https://doi.org/10.3390/su13084556. DOI: https://doi.org/10.3390/su13084556 Google Scholar
Hańderek A, Matuszewska A, Derej W, Biernat K. Frakcja poliolefinowa ze strumienia odpadów komunalnych jako surowiec do produkcji paliw. Nowa Energia. 2022;1(82):8–13 [in Polish]. Google Scholar
Gunawardena SA, Samaranayake R, Dias V, Pranavan S, Mendis A, Perera J. Challenges in implementing best practice DVI guidelines in low resource settings: Lessons learnt from the Meethotamulla garbage dump mass disaster. Forensic Science, Medicine, and Pathology. 2019;15(1):125–30. https://doi.org/10.1007/s12024–018–0033–4. DOI: https://doi.org/10.1007/s12024-018-0033-4 Google Scholar
Jayaweera M, Gunawardana B, Gunawardana M, Karunawardena A, Dias V, Premasiri S,. Management of municipal solid waste open dumps immediately after the collapse: An integrated approach from Meethotamulla open dump, Sri Lanka. Waste Management. 2019;95:227–240. https://doi.org/10.1016/j.wasman.2019.06.019. DOI: https://doi.org/10.1016/j.wasman.2019.06.019 Google Scholar
Knutsson SG, Asplund T, Höst G, Schönborn KJ. Public perceptions of waste management in Sri Lanka: A focus group study. Sustainability. 2021;13,12960. https://doi.org/10.3390/su132312960. DOI: https://doi.org/10.3390/su132312960 Google Scholar
Primus A, Rosik-Dulewska C. Potencjał paliwowy frakcji nadsitowej odpadów komunalnych i jego rola w krajowym modelu gospodarki odpadami. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk. 2018;105:121–134. https://doi.org/ 10.24425/124382 [in Polish]. Google Scholar
Dharmasiri LM. Waste Management in Sri Lanka: challenges and opportunities. Sri Lanka Journal of Advanced Social Studies. 2019;9(1):72–85. http://doi.org/10.4038/sljass.v9i1.7149. Google Scholar
Garcia-Garcia G, Woolley E, Rahimifard S. A framework for a more efficient approach to food waste management. International Journal of Food Engineering. 2015;1(1):65–72. https://doi.org/10.18178/ijfe.1.1.65–72. DOI: https://doi.org/10.18178/ijfe.1.1.65-72 Google Scholar
Dharmasiri LM. Waste management in Sri Lanka: Challenges and opportunities. Sri Lanka Journal of Advanced Social Studies. 2019;9(1):72. http://doi.org/10.4038/sljass.v9i1.7149. DOI: https://doi.org/10.4038/sljass.v9i1.7149 Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Egodage Chavin Janitha Perera, Marek Chyc
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.