Nużeniec jako czynnik etiologiczny przewlekłego zapalenia brzegów powiek
DOI:
https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.5538Słowa kluczowe:
nużeniec, przewlekłe zapalenie brzegów powiek (PZBP), mieszki włosowe rzęs, patogeneza, film łzowy, dysfunkcja gruczołów Meiboma, zespół suchego okaAbstrakt
Przewlekłe zapalenia brzegów powiek to choroby aparatu ochronnego oka i jego powierzchni, z którymi praktykujący lekarz okulista spotyka się niemal na co dzień. Etiologia tych schorzeń pozostaje wciąż niewyjaśniona, podobnie jak i mechanizmy patogenetyczne prowadzące do wystąpienia objawów tych chorób. Ponieważ liczne doniesienia wskazują na roztocza z rodzaju Demodex jako czynnik etiologiczny niektórych schorzeń oczu oraz skóry, jest wielce prawdopodobne, że infestacja tymi roztoczami może również odgrywać rolę w etiologii i patogenezie przewlekłych zapaleń brzegów powiek. U człowieka pasożytują dwa gatunki roztoczy z rodzaju Demodex: Demodex folliculorum i Demodex brevis. Demodex spp. występują u ludzi na całym świecie. Wraz z wiekiem wzrasta odsetek zakażonych, który wśród osób ok. 60 r.ż. wynosi niemal 84%. Nużeniec może przyczyniać się do rozwoju stanu zapalnego brzegów powiek nie tylko w sposób bezpośredni, ale także pośrednio, jako tzw. wektor dla bakterii i grzybów chorobotwórczych. Celem pracy było zbadanie obecności nużeńców w mieszkach włosowych rzęs i ich potencjalnego udziału w etiologii przewlekłych zapaleń brzegów powiek. Przeprowadzone badania w grupie 237 osób (92 osoby z PZBP i 145 osób bez PZBP) jednoznacznie wskazują na istnienie zależności pomiędzy infestacją D. folliculorum lub D. brevis a występowaniem przewlekłego
zapalenia brzegów powiek. Potwierdzanie dodatniej korelacji nużeniec–PZBP w populacji polskiej dostarcza kolejnego dowodu na patogenną rolę, jaką odgrywają te roztocza w rozwoju chorób oczu.
Statystyka pobrań
Bibliografia
Hill-Bator A, Misiuk-Hojło M. Zapalenie brzegów powiek – obraz kliniczny i nowe algorytmy postępowania stosowane w leczeniu. Okulistyka Kwartalnik Medyczny. 2010;3:23–28. Google Scholar
McCulley JP, Dougherty JM, Deneau DG. Classification of chronic blepharitis. Ophthalmology. 1982;89:1173–1180. https://doi.org/10.1016/s0161-6420(82)34669-2. Google Scholar
Ludwisiak-Kocerba L, Kęcik D. Zapalenie brzegów powiek – etiopatogeneza i objawy kliniczne. Okulistyka Kwartalnik Medyczny. 2007;2:64–68. Google Scholar
Jackson WB. Blepharitis: current strategies for diagnosis and maganement. Canadian Journal of Ophthalmology. 2008;43:170–179. https://doi.org/10.1139/i08-016. Google Scholar
Kosik-Bogacka DI, Lanocha N, Lanocha A, Czepita D, Grobelny A, Zdziarska B, Kalisińska E. Role of Demodex folliculorum in the pathogenesis of blepharitis. Acta Ophthalmologica. 2012;90: 579. https://doi.org/10.1111/j.1755-3768.2012.02391.x. Google Scholar
Patel KG, Raju VK. Ocular demodicosis. West Virginia Medical Journal. 2013;109:16–8. Google Scholar
Junemann A. Demodex folliculorum in chronic blepharitis. Available at http://www.onjoph.com/english/demodex.html. Accessed May 20, 2011. Google Scholar
Kamoun B, Fourati M, Feki J, Mlik M, Karray F, Trigui A, Ellouze S, Hammami B, Chaabouni M, Ayadi A. Blepharitis due to Demodex: myth or reality? Journal Français D’ophtalmologie. 1999;22(5):525–527. Google Scholar
Tarkowski W, Owczyńska M, Błaszczyk-Tyszka A, Młocicki D. Nużeniec jako czynnik etiologiczny przewlekłego zapalenia brzegów powiek – problem wciąż niedoceniany (Demodex as a cause of chronic blepharitis – still an underestimated problem). Magazyn Lekarza Okulisty. 2015;9(2):65–73. Google Scholar
Humiczewska M. Demodex follicularum oraz Demodex brevis (Acarida) jako czynniki przewlekłego zapalenia brzegów powiek. Wiadomości Parazytologiczne. 1991;37(1):127–130. Google Scholar
Kligman AM, Christensen MS. Demodex folliculorum: requirements for understanding its role in human skin disease. Journal of Investigative Dermatology. 2011;131(1):8–10. https://doi.org/10.1038/jid.2010.335. Google Scholar
Pena GP, Andrade Filho JS. Is Demodex really non-pathogenic? Revista do Instituto de Medicina Tropical de São Paulo. 2000;42(3):171–173. http://dx.doi.org/10.1590/S0036-46652000000300012. Google Scholar
Forton F, Seys B. Density of Demodex folliculorum in rosacea: a casecontrol study using standardized skin-surface biopsy. British Journal of Dermatology. 1993;128:650–659. https://doi.org/10.1111/j.1365-2133.1993.tb00261.x Google Scholar
Crawford GH, Pelle MT, James WD. Rosacea: I. Etiology, pathogenesis, and subtype classification. Journal of the American Academy of Dermatology. 2004;51:327–341. https://doi.org/10.1016/j.jaad.2004.03.030. Google Scholar
Bonnar E, Eustace P, Powell FC. The Demodex mite population in rosacea. Journal of the American Academy of Dermatology. 1993;28:443–448. https://doi.org/10.1016/0190-9622(93)70065-2 Google Scholar
Erbagci Z, Ozgoztasi O. The significance of Demodex folliculorum density in rosacea. International Journal of Dermatology. 1998;37:421–425. https://doi.org/10.1046/j.1365-4362.1998.00218.x Google Scholar
Georgala S, Katoulis AC, Kylafis GD, Koumantaki-Mathioudaki E, Georgala C, Aroni K. Increased density of Demodex folliculorum and evidence of delayed hypersensitivity reaction in subjects with papulopustular rosacea. Journal of the European Academy of Dermatology and Venerology. 2001;15:441–444. https://doi.org/10.1046/j.1468-3083.2001.00331.x Google Scholar
Tarkowski W, Owczyńska M, Błaszczyk-Tyszka A, Młocicki D. Demodex mites as potential etiological factor in chalazion – a study in Poland. Acta Parasitologica. 2015;60(4):777–783. https://doi.org/10.1515/ap-2015-0110. Google Scholar
Tarkowski W, Moneta-Wielgoś J, Młocicki D. Demodex sp. as a potential cause of the abandonment of soft contact lenses by their existing users. BioMed Research International. 2015; 259109. https://doi.org/10.1155/2015/259109. Google Scholar
Tarkowski W, Moneta-Wielgoś J, Młocicki D. Do Demodex mites play a role in pterygium development? Medical Hypotheses. 2017;98:6–10. https://doi.org/10.1016/j.mehy.2016.09.003. Google Scholar
Owczyńska M, Tarkowski W, Błaszczyk-Tyszka A. Nużeniec jako potencjalna przyczyna dyskomfortu oczu u osób pracujących przy monitorze ekranowym komputera. Okulistyka. Kwartalnik medyczny. 2015;18(3):97–101. Google Scholar
Błaszak C, redaktor. Zoologia. T. 2: Stawonogi. Cz. 1: Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2011:29. Google Scholar
Boczek J, Błaszak C. Roztocze (Acari): Znaczenie w życiu i gospodarce człowieka. Warszawa: Wydawnictwo SGGW; 2005:7. Google Scholar
Coston TO. Demodex folliculorum blepharitis. Trans American Ophthalmological Society. 1967;65:361–392. Google Scholar
Lacey N, Ni Raghallaigh S, Powell FC. Demodex mites—commensals, parasites or mutualistic organisms? Dermatology. 2011;222(2):128–130. https://doi.org/10.1159/000323009. Google Scholar
Czepita D, Kuźna-Grygiel W, Kosik-Bogacka D. Badania nad występowaniem oraz rolą Demodex folliculorum i Demodex brevis w patogenezie przewlekłego zapalenia brzegów powiek. Klinika Oczna. 2005;1–3(107):80–82. Google Scholar
Akbulatova LK. The pathogenic role of Demodex mite and the clinical form of demodicosis in man. Vestnik Dermatologii i Venerologii. 1966;40(12):57–61. Google Scholar
Desch C, Nutting WB. Demodex folliculorum (Simons) and Demodex brevis Akbulatova of man: redescription and reevaluation. Journal of Parasitology. 1972;58(1):169–177. https://doi.org/10.2307/3278267. Google Scholar
Desch C, Nutting WB. Morphology and functional anatomy of Demodex folliculorum (Simons) of man. Acarologia 1977;19(3):422–462. Google Scholar
Lacey N, Kavanagh K, Tseng SC. Under the lash: Demodex mites in human diseases. Biochemist (London). 2009;31(4):2–6. Google Scholar
Liu J, Sheha H, Tseng SC. Pathogenic role of Demodex mites in blepharitis. Current Opinion in Allergy and Clinical Immunology 2010; 10(5): 505–510. https://doi.org/10.1097/ACI.0b013e32833df9f4. Google Scholar
Galvis-Ramírez V, Tello-Hernandez A, Álvarez-Osorio L, Rey-Serrano JJ. The prevelance of Demodex folliculorum infection in patients attending a general ophthalmological consultation. Revista de Salud Pública. 2011;13(6):990–997. https://doi.org/10.1590/s0124-00642011000600011. Google Scholar
Czepita D, Kuźna-Grygiel W, Czepita M, Grobelny A. Demodex folliculorum and Demodex brevis as a cause of chronic marginal blepharitis. Annales Academiae Medicae Stetinensis. [= Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie]. 2007;53(1):63–67. Google Scholar
Spickett SG. Studies on Demodex folliculorum Simon (1842). I. Life history. Parasitology. 1961;51(1–2):181–192. https://doi.org/10.1017/S003118200006858X. Google Scholar
Lemp MA, Nichols KK. Blepharitis in the United States 2009: a survey based perspective on prevalence and treatment. Ocular Surface. 2009;7(2 Suppl.):S1–S14. https://doi.org/10.1016/S1542-0124(12)70620-1. Google Scholar
Norn MS. Demodex folliculorum. British Journal of Ophthalmology. 1972;56(2):140. http://dx.doi.org/10.1136/bjo.56.2.140. Google Scholar
Gao YY, Di Paschale MA, Li W, Liu D, Baradaran-Rafii A, Elizondo A, Kawakita T, Raju VK, Tseng SCG. High prevalence of Demodex in eyelashes with cylindrical dandruff. Ivestigative Ophthalmology and Visual Science. 2005;46:3089–3094. https://doi.org/10.1167/iovs.05-0275. Google Scholar
Vollmer RT. Demodex-associated folliculitis. American Journal of Dermatopathology. 1996;18(6):589–591. https://doi.org/0.1097/00000372-199612000-00006. Google Scholar
Sędzikowska A. Nużeńce z rodzaju Demodex – biologia i znaczenie w patogenezie chorób człowieka. Praca doktorska. Warszawa: Warszawski Uniwersytet Medyczny, Katedra i Zakład Biologii Ogólnej i Parazytologii; 2013. Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie & Autorzy
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.