Zachowania zdrowotne rodziców dzieci z nadwagą i otyłością
DOI:
https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.7587Słowa kluczowe:
aktywność fizyczna, BMI, otyłość, IZZ, dzieciAbstrakt
Wstęp: Szczególnie istotnym czasem w kształtowaniu zachowań zdrowotnych w zakresie prawidłowej diety i aktywności fizycznej jest okres pokwitania. Wykształcone w tym okresie nawyki są powielane w dalszych latach życia.
Cel: Celem pracy było określenie związku zachowań zdrowotnych rodziców z aktywnością ruchową dzieci z nadmierną masą ciała.
Materiał i metody: Badania przeprowadzono w okresie od listopada 2015 roku do marca 2016 roku w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie wśród 88 rodziców, których dzieci chorują na nadwagę i otyłość. Wykorzystano w tym celu metodę sondażu diagnostycznego oraz podstawowe pomiary antropometryczne (masa i wysokość ciała). Narzędzia badawcze stanowiły Inwentarz Zachowań Zdrowotnych (IZZ) autorstwa Juczyńskiego, autorski kwestionariusz ankiety, antropometr oraz waga Tanita BF-350. Do opisania wyników wykorzystano podstawowe statystyki opisowe, różnice między zmiennymi weryfikowano przy pomocy testu niezależności χ2. Przyjęto poziom istotności p<0,05.
Wyniki: Aż 32 rodziców dzieci z nadmierną masą ciała (36,36%) również miało nadwagę, podczas gdy 28 (31,82%) utrzymywało masę ciała w granicach normy. Znaczny odsetek badanych, bo 33 rodziców (37,50%) stwierdziło, że w ich rodzinie nie ma zwyczaju uprawiania sportu, a mniej niż połowa dzieci (n=36; 40,91%) regularnie uczestniczyła w zajęciach wychowania fizycznego. Dzieci rodziców, których BMI wskazywało normę istotnie częściej regularnie uczestniczyły w zajęciach wychowania fizycznego, niż dzieci pozostałych rodziców (p<0,001). Średnia liczba punktów uzyskanych przez badanych w kwestionariuszu IZZ wynosiła 70,81 (Odch. St.=22,41 pkt.). Rodzice najwyżej ocenili swoje zachowania zdrowotne w podskali „pozytywne nastawienie psychiczne (Śr.=18,01; Odch. St.=5,77 pkt.), najniżej zaś – „praktyki zdrowotne”, w skład których zalicza się m.in. aktywność ruchową (Śr.=17,24; Odch. St.=6,21 pkt.).
Wnioski: Działania z zakresu promocji zdrowia powinny być realizowane przez szkoły przy aktywnym udziale rodziców. Należy realizować programy edukacyjne z zakresu prawidłowego żywienia i aktywności fizycznej, rozszerzając i pogłębiając wiedzę na ten temat.
Statystyka pobrań
Bibliografia
Wojtyczek B. Ocena wybranych elementów stylu życia (aktywności fizycznej, samooceny zdrowia) młodzieży rozpoczynającej studiaw Akademii Wychowania Fizycznego. MedSport, 2003, 19(1), 31-39. Google Scholar
Sęk H. Zdrowie behawioralne. [w:] Psychologia – podręcznik akademicki. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, t. 3. Strelau J. (red.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 2005, 533-553. Google Scholar
Woynarowska B., Mazur J. Zachowania zdrowotne i samoocena zdrowia. Raport z serii badań wykonanych w 1998 r. Katedra Biomedycznych Postaw Rozwoju i Wychowania Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 1999. Google Scholar
Słońska Z., Misiura M. Promocja zdrowia. Słownik podstawowych terminów. Zakład Promocji Zdrowia, Instytut Kardiologii, Warszawa, 1994. Google Scholar
Jeżewska-Zychowicz M. Zachowania żywieniowe i ich uwarunkowania. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2004. Google Scholar
Szczepański J. Elementarne pojęcia socjologii. PWN, Warszawa, 1970. Google Scholar
Broniecka A., Wyka J. Styl życia i stan zdrowia kobiet. Bromat Chem Toksykol, 2013, 46(3), 363-367. Google Scholar
Główny Inspektor Sanitarny: Problem nadwagi i otyłości w Polsce wśród osób dorosłych – dane epidemiologiczne. Wg Raportu GUS „Stan zdrowia ludności w 2009 r.”. Google Scholar
http://www.gis.gov.pl/ckfinder/userfiles/files/PZ/Materia%C5%82y%20PZ/oty%C5%82o-%C5%9B%C4%87_doro%C5%9Bli.pdf (dostęp:23.11.2016). Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny: Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych w 2013 r. Dostępny w Internecie: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/ochrona-zdrowia-w-gospodarstwach-domowych-w--2013-r-,2,5.html (dostęp: 23.11.2016). Google Scholar
Oblacińska A., Tabak I. Jak pomóc otyłemu nastolatkowi? Rola pielęgniarki szkolnej i nauczyciela wychowania fizycznego we wspieraniu młodzieży z nadwagą i otyłością. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa, 2006. Google Scholar
WHO. Physical Status: The use and interpretation of anthropometry (Report of a WHOExpert Committee). Technical Report Series,1995, 854, 1-452. Google Scholar
Cashdan E. A sensitive period for learning about food. Hum Nature, 1994, 5, 279-291. Google Scholar
Tabak I., Jodkowska M., Oblacińska i wsp. Czy spożywanie wspólnych posiłków z rodziną może chronić nastolatki przed otyłością. Dev Period Med, 2012, 16(4), 313-322. Google Scholar
Agras W.S., Hammer L.D., McNicholas F. et al. Risk factors for childhood overweight: A prospective study from birth to 9.5 years. J Pediatr, 2004, 145(1), 20-25. Google Scholar
Maher E.J, Guanghui L, Cater L. et al. Preschool child care participation and obesity atthe start of kindergarden. Pediatrics, 2008, 122, 322-330. Google Scholar
Manson J.E., Skerrett P.J., Greenland P. et al. The escalating pandemics of obesity and sedentary life style. A call to action for clinicians. Arch Inter Med, 2004, 164, 249-58. Google Scholar
Przewęda R., Dobosz J. Kondycja fizyczna polskiej młodzieży. Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Studia i monografie, Warszawa, 2003. Google Scholar
Woynarowska B., Mazur J. Zachowania zdrowotne młodzieży szkolnej w Polsce: wyniki badań HBSC 2002. Zdr Publ, 2004, 2, 159-167. Google Scholar
Wojtyła A., Biliński P., Bojar I. i wsp. Aktywność fizyczna młodzieży gimnazjalnej w Polsce. Probl Hig Epidemiol, 2011, 92(2), 335-342. Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie & Autorzy
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
