Wpływ wahań lokalnego kursu walutowego i cen surowców na bilans handlowy krajów ECOWAS

Arkadiusz Chaim

doi:10.55225/pel.634

Autor

Arkadiusz Chaim Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kolegium Gospodarki i Administracji Publicznej https://orcid.org/0009-0005-4940-8079

DOI:

https://doi.org/10.55225/pel.634

Słowa kluczowe:

ECOWAS, deprecjacja waluty, ceny surowców, handel

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę zidentyfikowania wpływu deprecjacji lokalnej waluty oraz wzrostu cen wybranych surowców na bilans handlowy w obrębie Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS). Do tego celu zastosowano metodę regresji wielorakiej z opóźnieniami, w której zostały ujęte zmienne ilościowe oraz zerojedynkowe. Skonstruowany został zarówno model zbiorczy, jak modele wyodrębnione dla wybranych krajów należących obecnie bądź w przeszłości do ECOWAS. Do dwuetapowego wyboru zmiennych wykorzystano analizę grafów, natomiast modele zostały zweryfikowane pod kątem spełnienia założeń regresji liniowej. Rezultaty badania wykazały, że zmiany cen surowców w większym stopniu przekładają się na bilans handlowy niż wahania kursu walutowego, lecz obie te zależności mają charakter ujemnej korelacji. Negatywny wpływ tych czynników na bilans handlowy jest związany z wyższymi kosztami importu, a dodatkowo niekorzystna dla krajów ECOWAS struktura towarowa handlu. Nie stwierdzono występowania istotnych różnic w tym zakresie między obecnymi a byłymi członkami ugrupowania. Wskazuje to na ograniczone znaczenie czynników ekonomicznych w powstaniu Sojuszu Państw Sahelu, alternatywnej do ECOWAS regionalnej organizacji handlowej.

Statystyka pobrań

Statystyki pobrań nie są jeszcze dostępne

Bibliografia

Ackah, Ch., Turkson, F. E., Opoku, K. (2013). Measuring Trade Costs in Economic Community of West African States (ECOWAS). Modern Economy, 4(1), 63. DOI: 10.4236/me.2013.41007. DOI: https://doi.org/10.4236/me.2013.41007 Google Scholar

Ambukita, E. (2018). Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej jako przykład integracji gospodarczej w Afryce. Studia i Prace WNEiZ US, 53(2), 20. DOI: 10.18276/sip.2018.53/2-01. DOI: https://doi.org/10.18276/sip.2018.53/2-01 Google Scholar

Ampuła, D. (2015). Wartości resztowe w procesie regresji. Problemy Techniki Uzbrojenia, 44, 86–87. Google Scholar

Avoulete, K. (2022). Should ECOWAS rethink its approach to coups. Foreign Policy Research Institute, 3, 2. Google Scholar

Bank Światowy, Commodity markets (2025). Dostępny w Internecie: https://www.worldbank.org/en/research/commodity-markets [dostęp: 2025-02-22]. Google Scholar

Bijak-Kaszuba, M. (1998). Preferencyjne porozumienia handlowe a liberalizacja obrotów międzynarodowych. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 146, 18. Google Scholar

Bitner, A. (2007). Konstrukcja modelu regresji wielorakiej przy wycenie nieruchomości. Acta Scientiarum Polonorum Administratio Locorum, 6(4), 65. Google Scholar

Chlebisz, A, Mierzejewski, M. (2020). Determinants of GDP growth in Scandinavian countries with special reference to scientific progress. International Entrepreneurship Review, 6(3), 28. DOI: 10.15678/IER.2020.0603.02. DOI: https://doi.org/10.15678/IER.2020.0603.02 Google Scholar

Dudek, H. (2005). Wykrywanie współliniowości za pomocą scentrowanych, niescentrowanych oraz uogólnionych czynników inflacji wariancji (Detecting of Collinearity by Using Centered, Noncentered and Generalized Variance Inflation Factors). Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Taksonomia, 12(1076), 8. Google Scholar

Firlej, K. (2017). Przemysł spożywczy w Polsce: nowa ścieżka rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Google Scholar

Firlej, K. A. (2016). Programowanie rozwoju innowacyjności jako instrument podnoszenia konkurencyjności regionów w Polsce na tle Unii Europejskiej. Kraków: Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Google Scholar

Foryś, I., Batóg, B. (2015). Modelowanie aktywności nabywców mieszkań na rynku województwa zachodniopomorskiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 5(941), 41. DOI: 10.15678/ZNUEK.2015.0941.0503. DOI: https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2015.0941.0503 Google Scholar

Garlińska-Bielawska, J. (2022). Informal Cross-Border Trade in African Economic Communities – The Case of the ECOWAS and the WAEMU. Studia Sieci Uniwersytetów Pogranicza, 6, 63. DOI: 10.15290/sup.2022.06.05. DOI: https://doi.org/10.15290/sup.2022.06.05 Google Scholar

Gurtner, F. J. (1999). The CFA Franc zones and the theory of optimum currency area. Africa Spectrum, 34. Google Scholar

Iyoha, M., Okim, A. (2017). The impact of trade on economic growth in ECOWAS countries: Evidence from panel data. CBN Journal of Applied Statistics, 8(1), 45–46. Google Scholar

Kohnert, D. (2024). Navigating rivalries: prospects for coexistence between ECOWAS and AES in West Africa. Hamburg Institute of African Affairs. DOI: 10.2139/ssrn.4902691. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.4902691 Google Scholar

Kuś, A., Pawlik, M. (2016). Wykorzystanie modelu regresji wielorakiej do określenia czynników z obszaru płynności finansowej kształtujących efektywność w przedsiębiorstwach przemysłowych. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 82, 101. DOI: 10.18276/frfu.2016.4.82/1-08. DOI: https://doi.org/10.18276/frfu.2016.4.82/1-08 Google Scholar

Mati, S., Civcir, I., Ozdeser, H. (2023). ECOWAS common currency, a mirage or possibility? Panoeconomicus, 70(2), 256. DOI: 10.2298/PAN191119015M. DOI: https://doi.org/10.2298/PAN191119015M Google Scholar

Mielcarek, J. (2014). Ekonometryczny model deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 932(08), 59. DOI: 10.15678/ZNUEK.2014.0932.0804. DOI: https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2014.0932.0804 Google Scholar

Mišević, P. (2022). International Trade of ECOWAS Member Countries. InterEULawEast: Journal for the International and European Law, Economics and Market Integrations, 9(1), 118. DOI: 10.22598/iele.2022.9.1.5. DOI: https://doi.org/10.22598/iele.2022.9.1.5 Google Scholar

Mitręga-Niestrój, K. (2017). Funkcjonowanie Strefy Franka CFA – wstęp do krytycznej analizy. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio H: Oeconomia, 51(4), 254. DOI: 10.17951/h.2017.51.4.247. DOI: https://doi.org/10.17951/h.2017.51.4.247 Google Scholar

Mohapi, M. (2021). The CFA franc zone: A modern reincarnation of a colonial relic. The University of Cape Town. Google Scholar

Mróz, M. (2017). Dobór zmiennych niezależnych w modelowaniu procesów logistycznych metodą analizy grafów. Zeszyty Naukowe Akademii Sztuki Wojennej, 142. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.8420 Google Scholar

Nenovsky, N., Bondi, G. (2024). A proposal for a common currency based on resources of the Alliance of Sahel States. Theoretical and practical issues. BRICS Journal of Economics, 5(3), 107. DOI: 10.3897/brics-econ.5.e133581. DOI: https://doi.org/10.3897/brics-econ.5.e133581 Google Scholar

Ntongho, R. A. (2024). Why Institutions Matter for Eco Currency. The African Review 1(aop), 566. DOI: 10.1163/1821889x-bja10119. DOI: https://doi.org/10.1163/1821889x-bja10119 Google Scholar

Nzally, J. H. (2022). Understanding the Fall of Yahya Jammeh in the December 2016 Presidential Elections. Google Scholar

Obserwatorium Złożoności Ekonomicznej, Historical country data (2025). Dostępny w Internecie: https://oec.world/en [dostęp: 2025-02-22]. Google Scholar

Oluyemi, O. A. (2025). The Cold War Resurgence: A Discourse on the Rivalry between ECOWAS and AES in West Africa. International Journal of Social Sciences and English Literature, 9(1), 5. DOI: 10.55220/2576683x.v9.244. DOI: https://doi.org/10.55220/2576683x.v9.244 Google Scholar

Pawlak, K., Kita, K. (2014). Skutki potencjalnej liberalizacji światowego handlu rolnego dla sektora rolno-żywnościowego Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS). Journal of Agribusiness and Rural Development, 32(2), 112. Google Scholar

Pitigala, N., López-Cálix, J. (2021). Designing Trade Policy Options for Export Diversification: The Cases of Mali, Chad, Niger and Guinea. LAP LAMBERT Academic Publishing. DOI: https://doi.org/10.1596/978-1-4648-1490-7_ch1 Google Scholar

Popławski, B., Szeniawska, K. (2013). Społeczne aspekty uprawy kakao w Wybrzeżu Kości Słoniowej w kontekście zasad międzynarodowego handlu i konsumpcji. Polska Akcja Humanitarna. Google Scholar

Shuaibu, M. (2015). Trade liberalization and intra‐regional trade: A case of selected ECOWAS countries. African Development Review, 27(1), 37. DOI: 10.1111/1467-8268.12120. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8268.12120 Google Scholar

Surazu, M. M., Stefanović-Štambuk, J. (2023). The Cause of Diplomatic Failure in the Sahel Region and the Rising Coups. International Journal of Research and Innovation in Social Science, 7(12), 1006. DOI: 10.47772/IJRISS.2023.7012076. DOI: https://doi.org/10.47772/IJRISS.2023.7012076 Google Scholar

Świercz, W., Szostak R. (2024). Modelowanie Ekonometryczne Kapitału Inwestorów Indywidualnych Na Rynku Głównym GPW. W: Stanimir, A. (red.). Współczesne problemy społeczno-ekonomiczne w ujęciu analitycznym (s. 155). Wroclaw University of Economics and Business. DOI: https://doi.org/10.15611/2024.76.5.10 Google Scholar

Taboga, M. (2021). "Dummy variable", Lectures on probability theory and mathematical statistics. Kindle Direct Publishing Online appendix. Dostępny w Internecie: https://www.statlect.com/fundamentals-of-statistics/dummy-variable [dostęp: 2025-02-22]. Google Scholar

Trading Economics, Trade and markets indicators (2025). Dostępny w Internecie: https://tradingeconomics.com/ [dostęp: 2025-02-22]. Google Scholar

Wójcik, A. (2014). Modele wektorowo-autoregresyjne jako odpowiedź na krytykę strukturalnych wielorównaniowych modeli ekonometrycznych. Studia Ekonomiczne, 193, 120. Google Scholar