Problems of Economics and Law

Ocena wybranych preferencji podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych w latach 2018–2020

Łukasz Furman, Łukasz Szerląg — Fri, 17 Feb 2023 00:00:00 +0100

We współczesnym systemie podatkowym w Polsce istnieje szereg rozwiązań, które pomagają obniżyć płacone zobowiązania podatkowe. Należą do nich preferencje podatkowe, dzięki którym podatnicy mogą liczyć na obniżenie należnego podatku. Jest to rozwiązanie korzystne dla podatnika. W części teoretycznej artykułu omówiono szczegółowo obowiązujące ulgi podatkowe i odliczenia dla osób fizycznych obowiązujące w badanym okresie, tj. w latach 2018–2020, co związane było z dostępnością danych. Z kolei w drugiej części artykułu przeanalizowano dane ilościowe dotyczące rozliczeń podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2018–2020. Podstawą analizy były informacje udostępnione przez Ministerstwo Finansów w formie publikacji elektronicznych. Przeprowadzona analiza wykazała, że zasadne jest m.in. zweryfikowanie funkcjonowania ulgi na wychowanie dzieci, ze względu na to, że nie daje pożądanych efektów stymulacyjnych.

Wykorzystanie instrumentów pochodnych w celu ograniczania zmienności wyniku finansowego przedsiębiorstw

Bogusław Wacławik — Mon, 17 Jul 2023 00:00:00 +0200

Cel: Celem artykułu jest przedstawienie istoty instrumentów pochodnych, ich wykorzystania w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem finansowym oraz wskazanie roli jaką pełnią w ograniczaniu zmienności wyniku finansowego na poziomie netto w sytuacji istotnego odziaływania ryzyka finansowego na przedsiębiorstwo.
Materiały i metody: Aby zweryfikować postawione w artykule hipotezy, zastosowano następujące metody badawcze: krytyczną analizę krajowej i zagranicznej literatury przedmiotu, analizę kwartalnych sprawozdań finansowych 241 spółek z sektora niefinansowego notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie z lat 2016–2019. Do próby badawczej włączono te przedsiębiorstwa, w których ryzyko finansowe wywierało istotny wpływ na wyniki finansowe. Materiał empiryczny poddano analizie statystycznej, przy wykorzystaniu takich metod, jak: testy średnich oraz analiza regresji wielorakiej.
Rezultaty: Badania przeprowadzone z wykorzystaniem metod statystycznych wykazały, że stosowanie przez przedsiębiorstwa instrumentów pochodnych do zabezpieczania się przed ryzykiem finansowym przyczynia się do obniżenia zmienności wyniku finansowego (statystyczna istotność).
Wnioski: Przedsiębiorstwa powinny stosować instrumenty pochodne w celu zabezpieczania się przed ryzykiem zmian cen surowców, towarów, kursów walutowych czy stóp procentowych. Stosowanie hedgingu wywiera pozytywny wpływ na raportowane wyniki finansowe. Stosowanie instrumentów pochodnych przyczynia się również do lepszego zarzadzania przepływami pieniężnymi, co jest szczególnie ważne w okresach istotnych turbulencji na rynkach światowych.

Analiza wielkości zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w Unii Europejskiej

Sebastian Kubala, Arkadiusz Stelmach — Wed, 27 Sep 2023 00:00:00 +0200

Artykuł ma na celu analizę i ocenę wielkości odpadów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w krajach Unii Europejskiej. Dodatkowo sprawdzono, w jakim stopniu producenci sprzętu RTV i AGD stosują się do unijnej dyrektywy znanej jako „prawo do naprawy”. Wykorzystano wskaźniki obrazujące obecny stan zużycia sprzętu elektrycznego i elektronicznego w krajach Unii Europejskiej, wykorzystano współczynnik korelacji rang Spearmana oraz dokonano analizy stron internetowych czterech producentów urządzeń użytku domowego: Bosch, Amica, Whirlpool, Samsung. Przeprowadzone badania wskazują, że w krajach Unii Europejskiej występuje znaczne zróżnicowanie wielkości odpadów poszczególnych rodzajów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Jednocześnie obserwowalne jest znaczne zróżnicowanie w interpretacji przepisów „prawo do naprawy” przez poszczególne firmy.

Kulturowe predyspozycje do tworzenia gospodarek opartych na spółdzielczym modelu działania na przykładzie wiodących spółdzielczych gospodarek na świecie w 2014 roku

Karol Fundament — Sat, 14 Oct 2023 00:00:00 +0200

Cel: Celem artykułu było zbadanie zależności pomiędzy przynależnością do grupy kulturowej, a predyspozycjami do tworzenia gospodarek opartych na spółdzielczym modelu działania na przykładzie wiodących spółdzielczych gospodarek na świecie w 2014 roku.
Materiały i metody: Badania przeprowadzono z wykorzystaniem literatury podejmującej problem wielokulturowości oraz raportu Measuring the Size and Scope of the Cooperative Economy opublikowanym w 2014 roku przez Dave Grace and Associates dla Organizacji Narodów Zjednoczonych. Był to w momencie opracowywania artykułu najnowszy spójny raport zawierający dane empiryczne na temat udziałów sektorów spółdzielczych w poszczególnych krajach i regionach świata.
Wyniki i wnioski: Kultury linearne, pomimo mniejszego natężenia cech kooperatywnych niż kultury reaktywne i wieloaktywne, są bardziej skłonne do budowania gospodarek opartych na spółdzielczym modelu działania. Wyniki te uzyskano na podstawie tendencji wśród najbardziej ,,spółdzielczych” gospodarek na świecie, próbie kontrolnej oraz tendencji regionalnych.

Wpływ pandemii COVID-19 oraz wojny rosyjsko-ukraińskiej na wskaźnik kondycji gospodarstw domowych w Polsce

Agnieszka Słomba, Piotr Palac — Sat, 30 Dec 2023 00:00:00 +0100

Pandemia COVID-19 poprzez lockdowny wpłynęła bezpośrednio m.in. na sektor usług, handlu oraz rozrywki. Podczas gdy wiele krajów zaczęło wychodzić z regresji gospodarki spowodowanej pandemią, 24 lutego 2022 r. wojska rosyjskie najechały na Ukrainę. Paliwa kopalne, których ceny zaczęły gwałtownie rosnąć na giełdach surowców energetycznych doprowadziły do wzrostu cen artykułów spożywczych, a w konsekwencji do wzrostu inflacji. Celem artykułu jest wykazanie wpływu pandemii COVID-19 oraz wojny rosyjsko-ukraińskiej na wskaźnik kondycji gospodarstw domowych. W artykule scharakteryzowano skutki pandemii oraz wojny rosyjsko-ukraińskiej. Wpływ tych zjawisk na wskaźnik kondycji gospodarstw domowych zbadano przy wykorzystaniu modelu regresji wielorakiej z uwzględnieniem badania stacjonarności i normalności rozkładu reszt.

Koniunktura na rynku nieruchomości mieszkaniowych i rynku kredytów mieszkaniowych w Polsce i Wielkiej Brytanii

Tomasz Lechowicz — Wed, 06 Dec 2023 00:00:00 +0100

Dla kredytobiorców w Polsce i w Wielkiej Brytanii duże znaczenie dla zaciągnięcia kredytu mieszkaniowego miały zarówno zmiany stóp procentowych, jak i zmiany rekomendacji nadzorczych dla kredytów mieszkaniowych adresowane do banków przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz Financial Conduct Authority. Rekomendacje nadzorcze oraz stopy procentowe kształtowały popyt na kredyty mieszkaniowe poprzez ich wpływ na decyzje kredytowe osób zainteresowanych nabyciem mieszkania (lub budową domu). Wpływ rekomendacji oraz stóp procentowych na zachowania kredytobiorców na rynku kredytów mieszkaniowych wynika z antycypacji zmian w dostępności kredytów w efekcie określonych zaleceń nadzorczych i jest silniejszy, wówczas gdy kredyt stanowi jedyną możliwość realizacji celu mieszkaniowego.

W części teoretycznej artykułu podstawą badań są źródła literaturowe (pozycje zwarte i artykuły) zarówno polsko-, jak i anglojęzyczne, przede wszystkim z dziedziny polityki pieniężnej, kryzysów finansowych, stabilności finansowej, a także dotyczące rynku nieruchomości mieszkaniowych. Dane źródłowe zostały zaczerpnięte publikacji instytutów badawczych oraz materiałów analitycznych banków centralnych i innych instytucji finansowych. Dane empiryczne pochodzą z ogólnodostępnych statystyk monetarnych, sprawozdań z realizacji polityki pieniężnej i raportów banków centralnych.
Analizę wpływu stopy procentowej banku centralnego oraz rekomendacji nadzoru finansowego na decyzje gospodarstw domowych dotyczące zaciągania kredytów mieszkaniowych przeprowadzono w oparciu o dane pozyskane w badaniach ankietowych, realizowanych za pośrednictwem ustrukturyzowanego kwestionariusza. Badania te zostały przeprowadzone w Polsce i w Wielkiej Brytanii w 2018 roku.

Osoba wyznaczona do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy a pełnomocnik ustanowiony do tych czynności

Jacek Małysko — Sat, 30 Dec 2023 00:00:00 +0100

Kodeks pracy reguluje w sposób odrębny zasady reprezentacji jednostek organizacyjnych będących pracodawcami w sprawach z zakresu prawa pracy. W artykule omówiono zasady reprezentacji pracodawcy będącego jednostką organizacyjną przez osobę wyznaczoną przez pracodawcę do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy oraz przez pełnomocnika ustanowionego przez pracodawcę. Analiza literatury oraz orzecznictwa wykazała, że istnieją rozbieżne poglądy dotyczące wzajemnych relacji pomiędzy osobą wyznaczoną a pełnomocnikiem pracodawcy. Zgodnie z pierwszym stanowiskiem, osoba wyznaczona oraz pełnomocnik to dwie różne instytucje prawne. Natomiast według drugiego poglądu, pełnomocnika ustanowionego do dokonania czynności prawnych w zakresie prawa pracy należy uznać za osobę wyznaczoną w rozumieniu Kodeksu pracy. Wskazano wspólne elementy obu stanowisk: cywilnoprawna regulacja pełnomocnictwa ma zastosowanie w sprawach z zakresu prawa pracy, osoba wyznaczona może działać bez pisemnego pełnomocnictwa oraz brak wymogów formalnych dotyczących udzielenia upoważnienia do działania w imieniu pracodawcy.