Health Promotion & Physical Activity

Recenzja: Zbigniew Dąbrowski, Anna Marchewka, Aneta Teległów (red.), "Hematologia sportowa", Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022

Aneta Teległów — 2025-05-12

Podręcznik akademicki opatrzony tytułem Hematologia sportowa został wydany przez Wydawnictwo Lekarskie PZWL w Warszawie. Swoją premierę miał 23 listopada 2021 r. i został wydany w wersji drukowanej (miękka oprawa, liczy 244 strony; numer ISBN: 978-83-200-6573-2). Publikacja była współfinansowana przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu pod nazwą „Regionalna Inicjatywa Doskonałości” w latach 2019–2022, nr projektu 022/RID/2018/19.
Podręcznik akademicki jest pracą zespołową. Został przygotowany pod redakcją naukową: prof. dr hab. Zbigniewa Dąbrowskiego, prof. dr hab. Anny Marchewki i dr hab. Anety Teległów, prof. AKF z Akademii Kultury Fizycznej im. Bronisława Czecha w Krakowie, a zespół Autorów tworzy 10 nauczycieli akademickich z Akademii Kultury Fizycznej im. Bronisława Czecha w Krakowie oraz 13 nauczycieli akademickich i lekarzy reprezentujących inne jednostki naukowe.

Knowledge, attitudes and perceptions of African parents in Sydney, Australia towards Human Papillomavirus vaccine

Nkechi Nweke — 2025-03-31

Vaccine uptake in children below 18 years of age is dependent on parental consent. This study seeks to report on the knowledge, attitudes and perceptions of African parents in Sydney, Australia towards Human Papillomavirus vaccine.

Purpose: To determine the knowledge, attitudes, and perceptions of African parents in Sydney, Australia on the HPV vaccine.
Materials and methods: A questionnaire directed at African parents of children aged 10 to 15 years old in Sydney Australia was distributed from April 2023 to October 2023.

Results: A total of 31 respondents returned completed questionnaires. The parents had a high level of knowledge on HPV vaccine (74.2%). Perception towards the vaccine was positive with the majority (83.9%) agreeing to vaccine uptake following prior information and expressing willingness for their children to be vaccinated (61.3%). Attitudes towards the vaccine were found to be positive. Majority of the parents were certain that the vaccine was neither against their religious/moral beliefs (71.0%) nor for experimental purposes (64.5%).

Conclusion: Overall, this study revealed that African parents in Sydney, Australia have a high level of knowledge on HPV vaccine, positive perceptions and positive attitudes towards HPV vaccine.

Ocena wybranych zakresów ruchów kończyn górnych skrzypków podczas gry na instrumencie

Halina Gol — 2025-03-31

Cel: Gra na instrumencie jest ważną częścią życia skrzypków. Codziennie są oni narażeni na przyjmowanie specyficznych, wymuszonych pozycji kończyn górnych podczas gry na instrumencie. Wszelkie urazy i przeciążenia aparatu ruchu mogą negatywnie wpływać na możliwość wykonywania ich zawodu lub pasji jaką jest gra na skrzypcach. Celem niniejszej pracy było wyznaczenie zakresów ruchów w jakich pracują wybrane stawy kończyn górnych skrzypków podczas gry na skrzypcach. Większa znajomość biomechaniki gry na instrumencie może przełożyć się na konstruowanie coraz doskonalszych protokołów rehabilitacyjnych, a także ułatwić podejmowanie działań profilaktycznych i sprzyjać utrzymaniu dobrostanu zdrowotnego muzyków.

Materiał i metody: 22 skrzypków zostało nagranych podczas wykonywania gamy G-dur 3-oktawowej. Po wyselekcjonowaniu odpowiednich klatek dokonano oceny wybranych zakresów ruchów przy pomocy aplikacji Angulus.

Wyniki: Osiągane zakresy ruchów przez skrzypków w dużej mierze zależą od przyjętej techniki gry. Największą amplitudę ruchu zaobserwowano w płaszczyźnie strzałkowej w stawie ramiennym i nadgarstkowym kończyny górnej trzymającej smyczek oraz w płaszczyźnie strzałkowej w stawie nadgarstkowym kończyny górnej trzymającej skrzypce. Najmniejsze zakresy ruchów zaobserwowano w płaszczyźnie horyzontalnej stawu ramiennego kończyny górnej trzymającej smyczek oraz w płaszczyźnie strzałkowej stawu ramiennego kończyny górnej trzymającej skrzypce.

Wnioski: Skrzypkowie pracują średnio w następujących zakresach ruchu w st. ramiennym kończyny górnej trzymającej smyczek S:0-15-87, F:74-19-0 i T:0-47-63, w stawie łokciowym: S:0-39-95 i w stawie nadgarstkowym: S:34-0-35, F:19-0-2, zaś w kończynie trzymającej skrzypce w stawie ramiennym: S:0-31-38, F:22-6-0, w st. łokciowym: S:0-96-106 i w stawie nadgarstkowym: S:17-0-25.

Factors influencing moderate‐to‐vigorous intensity physical activity across different living arrangements in older adults

Suguru Ando — 2025-03-31

Purpose: This study aimed to investigate the factors associated with moderate-to-vigorous physical activity (MVPA) in older adults, comparing those living in care facilities with community-dwelling individuals. Additionally, it examined diurnal variations in physical activity across different intensity levels.

Materials and Methods: This cross-sectional study included 10 older adults residing in a care facility (mean age 84.0 ± 6.2 years) and 17 community-dwelling older adults (mean age 75.7 ± 4.7 years). Participants wore a triaxial accelerometer for 1 week to measure sedentary behavior (SB), light physical activity (LPA), and MVPA. Data were analyzed by dividing the 15-h period (6:00–21:00) into five 3-h intervals to examine activity patterns. Descriptive statistics, independent t-tests, and multiple regression analyses identified factors associated with MVPA.

Results: Compared with community-dwelling older adults, their counterparts in care facilities engaged in significantly less MVPA. Long-term care certification, daily step counts, and time spent in LPA were key factors associated with MVPA. Diurnal patterns revealed that community-dwelling older adults were more active from 9:00–18:00, whereas those in care facilities spent more time in SB, particularly between 9:00 and 12:00.

Conclusions: Long-term care certification, daily step counts, and LPA were key factors influencing MVPA. Furthermore, significant differences in physical activity patterns between institutionalized and community-dwelling older adults highlight the need for tailored activity promotion programs.

Postawy uczniów szkół średnich wobec lekcji wychowania fizycznego

Adrian Gądek — 2025-05-12

Wprowadzenie: Kształtowanie postaw uczniów wobec wysiłku, zdrowia, lekcji wychowania fizycznego i aktywności fizycznej stało się jednym z głównych celów wychowania fizycznego. Emocje odgrywają kluczową rolę w procesie edukacyjnym, ponieważ wpływają na zaangażowanie uczniów i długofalowe kształtowanie postaw. Postawy uczniów wobec szeroko rozumianej kultury fizycznej wpływają na ich późniejsze zachowania związane ze zdrowiem, niezależnie od wpływu szkoły lub rodziny.

Materiał i metody: W badaniu zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem kwestionariusza postaw Baumgartnera i Jacksona do pomiaru postaw w trzech wymiarach: wartościowania, intensywności i aktywności. Badanie przeprowadzono wśród 751 uczniów z różnych szkół średnich (59,4%), techników (32,5%) i szkół zawodowych (8,1%) w Tarnowie. Wyniki opracowano przy użyciu różnych statystyk opisowych i technik wnioskowania, przy czym poziom istotności ustalono na α = 0,05.

Wyniki: Ogólne opinie uczniów dotyczące ich postawy wobec lekcji wychowania fizycznego można uznać za optymistyczne (23,63 ± 3,69). Kobiety (23,98 ± 3,20) uzyskały nieznacznie wyższe wyniki niż mężczyźni (23,28 ± 4,09), a różnice były statystycznie istotne na poziomie α < 0,05. Mężczyźni natomiast przypisywali statystycznie istotnie większe znaczenie wymiarom intensywności (15,42 ± 4,39) i aktywności (12,74 ± 4,89) podczas lekcji, co mogło przyczynić się do ich silniejszego pobudzenia. Analiza wyników wskazała, że lekcje wychowania fizycznego miały mniejszą wartość pozytywną dla uczniów liceów ogólnokształcących (23,34 ± 3,57) w porównaniu do ich rówieśników ze szkół technicznych (23,89 ± 3,77). Jednak w obu grupach przeważały postawy pozytywne.

Implikacja praktyczna: Planując lekcje wychowania fizycznego, warto uwzględnić wszystkie składowe i wymiary postaw wobec kultury fizycznej, w tym lekcji wychowania fizycznego. Holistyczne podejście do tematu kształtowania postaw pozwoli na silniejsze oddziaływanie na podopiecznych w tym obszarze aktywności.